پوست انسان به‌عنوان نخستین سد دفاعی بدن، همواره در معرض آلودگی‌ها، آسیب‌های محیطی و تغییرات فصلی قرار دارد. یکی از روش‌های مؤثر برای حفظ شادابی و طراوت پوست، لایه برداری است؛ فرایندی که می‌تواند به بهبود بافت پوست، کاهش لک‌ها و افزایش شفافیت آن کمک کند. در این مطلب قصد داریم بررسی کنیم لایه برداری پوست چیست؟ چه فواید و عوارضی دارد؟ چه تفاوت‌هایی میان روش‌های خانگی و تخصصی وجود دارد؟ و همچنین نکاتی را که باید بعد از لایه برداری پوست رعایت کرد، به‌طور کامل توضیح دهیم.
لایه برداری پوست چیست؟
لایه برداری پوست بدن یعنی حذف سلول‌های مرده از سطح پوست برای کمک به روشن‌تر و نرم‌تر شدن آن. این کار به چند روش انجام می‌شود: یا به‌صورت فیزیکی با ابزارهایی مثل اسکراب، یا به‌صورت شیمیایی با موادی مثل اسیدهای AHA و BHA و یا با استفاده از دستگاه مثل لیزر. لایه‌برداری منظم می‌تواند به بازسازی سریع‌تر پوست، پیشگیری از جوش و بهبود جذب محصولات پوستی کمک کند. بنابراین یکی از مهم‌ترین فرایندها در روتین پوستی هر فرد محسوب می‌شود.
انواع روش‌های لایه برداری
برای لایه برداری پوست مرده می‌توان از روش‌های طبیعی و خانگی یا محصولات لایه بردار در داروخانه‌ها و فروشگاه‌ها یا دستگاه‌های لایه برداری استفاده کرد. برای انتخاب بهترین روش لایه برداری پوست بهتر است، با دکتر پوست مشاوره داشته باشید زیرا لایه برداری غلط می‌تواند باعث التهاب شدید پوستی، قرمزی یا حتی عوارض خطرناک‌تر شود. به صورت کلی انواع روش‌های لایه برداری پوست بدن به شرح زیر است؛
لایه برداری فیزیکی
لایه برداری فیزیکی با ابزارهایی مثل اسکراب یا برس، سلول‌های مرده پوست را می‌زداید و فوراً پوست را شفاف‌تر میکند. این روش ارزان و خانگی است، اما برای پوست‌های حساس یا آکنه‌دار مناسب نیست و در صورت افراط ممکن است به پوست آسیب بزند.
لایه برداری شیمیایی پوست
در لایه برداری شیمیایی از موادی مثل اسیدهای میوه یا سالیسیلیک اسید برای حذف سلول‌های مرده استفاده می‌شود. این روش قوی‌تر از نوع فیزیکی است و برای درمان لک، جای جوش و چین‌های ریز مؤثر است. اما در صورت استفاده نادرست، ممکن است به پوست آسیب بزند، به‌ویژه بدون نظر پزشک. پوست‌های خشک یا مستعد لک معمولاً از این روش بیشتر بهره می‌برند.
- گلیکولیک اسید AHA: نفوذ بالا، کاهش چروک، بهبود بافت پوست، مناسب برای پوست نرمال تا خشک
- لاکتیک اسید AHA: ملایم‌تر از گلیکولیک، مرطوب‌کننده، مناسب برای پوست خشک و حساس
- سالیسیلیک اسید BHA: ضد جوش، ضد التهاب، نفوذ به منافذ، مناسب برای پوست چرب و مستعد آکنه
- رتینول (مشتق ویتامین (A: افزایش بازسازی سلولی، کاهش لک و چروک، مناسب برای پوست پیر یا دارای لک
لایه برداری با دستگاه
لایه برداری با دستگاه در کلینیک زیبایی با روش‌هایی مثل میکرودرم، هیدرودرم، لیزر یا میکرونیدلینگ انجام می‌شود. این روش‌ها عمیق‌تر و دقیق‌تر از لایه‌برداری خانگی‌اند و برای درمان مشکلاتی مثل جای جوش، لک یا چین‌وچروک کاربرد دارند؛ لیزر لک صورت یکی از این گزینه‌ها است. البته این فرایندها هزینه بیشتری دارند و باید حتماً توسط متخصص انجام شوند.
- میکرودرم ابریژن: استفاده از کریستال‌های ریز و مکش برای حذف لایه سطحی پوست
- هیدرودرم ابریژن: ترکیب پاکسازی مکانیکی و آبرسانی؛ مناسب پوست‌های حساس
- درم‌ابریژن: لایه‌برداری عمیق‌تر با ابزار چرخان؛ برای اسکارها و چروک‌های شدید
- لیزر فرکشنال یا CO2: حذف لایه‌های آسیب‌دیده با نور؛ دقیق و مؤثر اما نیازمند مراقبت ویژه
- میکرونیدلینگ: تحریک تولید کلاژن با سوزن‌های ریز؛ برای جای جوش، چروک و منافذ باز
- آراف فرکشنال: ترکیب سوزن‌زنی و امواج رادیویی؛ جوان‌سازی عمیق با حداقل آسیب سطحی
فواید لایه برداری پوست
لایه برداری منظم به پوست کمک میکند نفس بکشد، جوان‌تر به نظر برسد و بهتر مواد مغذی را جذب کند. این کار یکی از مؤثرترین روش‌ها برای بهبود ظاهر و سلامت پوست است. به صورت کلی فواید لایه برداری پوست به شرح زیر است؛
- لکه‌های قهوه‌ای و لکه‌های ناشی از افزایش سن را محو میکند.
- کمک میکند خطوط و چین و چروک‌های ریز کمتر قابل مشاهده باشند.
- منافذ بسته پوست را باز میکند و اندازه منافذ را کاهش می‌دهد.
- با گردش سلول‌های پوستی و تحریک تولید کلاژن، جای جوش و لک‌های سطحی را کاهش می‌دهد.
- باعث جذب بهتر مرطوب‌کننده، آنتی‌اکسیدان‌ها و سرم‌های افزایش کلاژن می‌شود.
- ظاهری درخشان‌تر و بافتی نرم‌تر به پوست می‌بخشد.
عوارض لایه برداری پوست
لایه‌برداری پوست، چه به‌صورت فیزیکی، شیمیایی یا با دستگاه، اگر به‌درستی و تحت نظر متخصص انجام نشود، می‌تواند عوارضی گاه موقتی و گاه طولانی‌مدت به‌دنبال داشته باشد. شدت عوارض به نوع پوست، دفعات لایه‌برداری و میزان مراقبت قبل و بعد از آن بستگی دارد. عوارض لایه برداری پوست بدن به صورت کلی به شرح زیر است؛
- قرمزی و التهاب موقت پوست
- خارش، سوزش و قرمزی شدید
- افزایش حساسیت پوست به نور خورشید
- خشکی بیش از حد و پوسته‌پوسته شدن
- تیرگی یا روشن شدن غیرطبیعی رنگ پوست
- آسیب به لایه‌های زیرین پوست در صورت انجام نادرست
- ترک‌های پوستی ناشی از خشکی و آسیب مکرر
- بروز عفونت در صورت رعایت نکردن بهداشت
- نازک شدن پوست در اثر استفاده مداوم و بی‌رویه
- تاخیر در ترمیم و بازسازی طبیعی پوست
لایه برداری پوست در خانه
لایه‌برداری پوست در خانه با روش‌های ساده و طبیعی مثل ماسک یا اسکراب امکان‌پذیر است. این روش‌ها معمولاً فیزیکی‌اند و اگر درست انجام شوند، می‌توانند باعث شفافیت و نرمی پوست شوند. استفاده منظم و مراقبت بعد از آن، مثل زدن مرطوب‌کننده، بسیار مهم است.
- جو دوسر: پودر جو دوسر با کمی آب یا شیر ترکیب می‌شود و به‌صورت ماسک روی پوست قرار می‌گیرد. این ترکیب، چربی و آلودگی‌ها را از بین می‌برد، باکتری‌ها را کاهش می‌دهد و باعث نرمی پوست می‌شود.
- نمک + روغن: ترکیب نمک با روغن‌هایی مثل روغن بادام، زیتون یا هسته انگور یک اسکراب قوی و مرطوب‌کننده می‌سازد. نمک باعث سایش سلول‌های مرده شده و روغن‌ها جلوی خشکی و التهاب را می‌گیرند.
- جوش شیرین: یک قاشق جوش شیرین را با کمی آب مخلوط کنید تا خمیر نرمی به‌دست آید. این خمیر را به آرامی روی پوست ماساژ داده و بعد از ۵ تا ۱۰ دقیقه بشویید. خاصیت قلیایی جوش شیرین، سلول‌های مرده را جدا و منافذ را پاکسازی میکند.
- اصلاح با تیغ: اصلاح صورت یا بدن با تیغ به‌طور هم‌زمان سلول‌های مرده سطح پوست را می‌تراشد. این کار هم پوست را صاف‌تر میکند و هم ظاهر آن را روشن‌تر. اما حتماً قبل و بعد از اصلاح از کرم مرطوب‌کننده یا لوسیون استفاده کنید.
- سفیداب + گلاب: ترکیب سفیداب با گلاب یک ماسک سنتی اما مؤثر برای لایه برداری پوست بدن در خانه است. این ترکیب به شکل خمیر روی پوست قرار می‌گیرد و پس از خشک شدن، با شست‌وشو سلول‌های مرده را از پوست جدا میکند.
لایه برداری پوست صورت در خانه
لایه برداری پوست صورت در خانه یکی از مراحل مهم مراقبت از پوست است که به حذف سلول‌های مرده و افزایش شفافیت پوست صورت کمک میکند. انتخاب نوع لایه بردار قوی پوست صورت شیمیایی یا فیزیکی تعیین‌کننده روش اجرای این مرحله خواهد بود. در ادامه، مراحل دقیق لایه‌برداری صورت را برای هر روش به‌طور جداگانه می‌توانید ببینید.
اگر از لایه‌بردارهای شیمیایی استفاده می‌کنید؛
- ابتدا صورت خود را با یک پاک‌کننده ملایم و مناسب پوستتان بشویید تا هرگونه آلودگی یا آرایش پاک شود.
- لایه‌بردار شیمیایی را که ممکن است به صورت پد آماده، سرم یا ژل باشد روی تمام صورت، گردن، دکلته و حتی پشت دست‌ها به‌آرامی بمالید.
- چند دقیقه صبر کنید تا محصول به خوبی جذب پوست شود.
- در این مرحله می‌توانید از سرم یا کرم درمانی متناسب با نوع پوست خود استفاده کرده و در پایان، حتماً یک مرطوب‌کننده مناسب بزنید.
- توجه داشته باشید که یک لایه بردار قوی پوست صورت از نوع شیمیایی با نام «پیل» (Peel) شناخته می‌شوند و باید پس از مدت زمان مشخصی از روی پوست شسته شوند. بنابراین حتماً دستورالعمل روی بسته‌بندی محصول را با دقت مطالعه کنید.
اگر از لایه‌بردارهای فیزیکی استفاده می‌کنید؛
- ابتدا صورت را با شوینده معمولی و ملایم بشویید.
- مقدار کمی از اسکراب (در حد یک چهارم کف دست) بردارید و با حرکات دورانی ملایم روی پوست صورت بمالید به‌جز ناحیه اطراف چشم که بسیار حساس است.
- با توجه به دستور روی بسته‌بندی محصول، معمولاً بین ۳۰ ثانیه تا یک دقیقه، به‌آرامی اسکراب را روی پوست ماساژ دهید.
- سپس صورت خود را با آب ولرم بشویید و با یک حوله تمیز، به آرامی خشک کنید (بدون مالش، فقط با ضربه‌های ملایم).
- در پایان، از ماسک آبرسان، سرم یا کرم تقویتی متناسب با نوع پوستتان استفاده کنید تا رطوبت پوست پس از لایه‌برداری تأمین شود.
لایه برداری پوست صورت با دستگاه
اگرچه لایه برداری پوست در خانه برای بسیاری افراد مفید است، اما لایه‌برداری با دستگاه‌های حرفه‌ای فقط در کلینیک‌های تخصصی انجام می‌شود. این روش‌ها که زیر نظر پزشک انجام می‌گیرند، نتایج سریع‌تر و ماندگارتری دارند و برای درمان مشکلاتی مثل لک، جای جوش و چین‌وچروک بسیار مؤثرند.
بهترین دستگاه‌های لایه‌برداری پوست صورت در کلینیک‌ها
- دستگاه میکرودرم ابریژن ساندرم 3: لایه‌برداری مکانیکی با دقت بسیار بالا با پاشش کریستال‌های اکسید آلومینیوم، مناسب برای درمان اسکارهای سطحی، بهبود لک‌های پوستی، پاکسازی و جوان‌سازی صورت
- دستگاه لیزر اکسل وی: دارای دو هندپیس مختلف برای درمان عمقی مناسب برای درمان ضایعات عروقی، کک‌ومک، لک‌های مقاوم، تحریک کلاژن‌سازی
- دستگاه CO2 فرکشنال مور اکسل و فایر اکسل: ستون‌های تخریبی دقیق، مناسب برای درمان اسکار آکنه، منافذ باز، جوان‌سازی مؤثر، رفع لک‌های پوستی
مزایای لایه‌برداری پوست صورت با دستگاه
لایه‌برداری حرفه‌ای با دستگاه مزایای بی‌شماری دارد، از جمله:
- روشن و شفاف شدن پوست
- درمان جوش و آکنه
- کاهش منافذ باز
- تحریک ساخت کلاژن و افزایش انعطاف‌پذیری پوست
- بهبود جذب کرم‌ها و سرم‌های درمانی
- کمک به رفع لک‌های مقاوم و پیگمانتاسیون
- افزایش لطافت و جوانی پوست
عوارض لایه‌برداری پوست صورت
طبق منابع معتبر پزشکی مانند Mayo Clinic و Healthline، عوارض لایه برداری پوست صورت چه با دستگاه، چه به روش شیمیایی یا فیزیکی عبارت‌اند از:
- قرمزی و التهاب پوست
- خشکی، پوسته‌پوسته شدن و کشیدگی پوست
- حساسیت به نور آفتاب
- تغییر رنگ پوست
- عفونت‌های پوستی یا التهاب شدید
اگر هم واکنش آلرژیک شدید به مواد لایه برداری داشته باشید، امکان این وجود دارد که با عوارض زیر مواجه شوید؛
- تنگی نفس
- تورم زبان، گلو یا صورت
- احساس فشار در ریه‌ها
- درد در قفسه سینه
البته در صورتی که لایه برداری پوست صورت را نزد یک متخصص انجام دهید و نکات ایمنی قبل و بعد انجام این کار را رعایت کنید، قطعا با مشکلات خاصی مواجه نمی‌شوید و بعد از گذشت یک روز می‌توانید به حالت عادی برگردید.
کرم لایه بردار صورت
کرم لایه بردار صورت محصولی موضعی است که با حذف سلول‌های مرده پوست، به بازسازی سطحی پوست، روشن‌تر شدن رنگ چهره و جذب بهتر محصولات مراقبتی کمک میکند. بهترین کرم لایه بردار پوست صورت عبارت‌اند از:
- کرم لایه‌بردار هیدرودرم Hydroderm Glycolic Acid 10%: لایه‌برداری قوی با اسید گلیکولیک، کاهش لک‌های قهوه‌ای، افزایش رطوبت و روشن شدن پوست، تحریک کلاژن‌سازی
- کرم لایه‌بردار درمومدیک Dermomedic AHA 10%: روشن‌کننده پوست، کاهش لک‌های بارداری و آفتاب، کاهش چین‌وچروک، دارای ویتامین A و C و امگاها، فاقد هیدروکینون
- کرم لایه‌بردار جوان‌کننده مای فارما My Pharma AHA 15%: کاهش چین‌وچروک، آبرسانی عمیق، کوچک شدن منافذ، جلوگیری از پیری زودرس، حاوی بابونه، جوجوبا، ویتامین‌های A و E
- کرم لایه‌بردار مدیلن Medilann AHA 10%: مناسب صورت و بدن، کاهش لک‌های آفتاب‌سوختگی و بارداری، قابل استفاده برای زیربغل، گردن و زانو، رطوبت‌رسان قوی
- کرم لایه‌بردار نئودرم رینیوال ٪13 Neuderm Renewal AHA: حاوی گلیکولیک اسید و لاکتیک اسید طبیعی، از بین برنده جوش سرسیاه و جای آکنه، رطوبت‌رسان و تنظیم‌کننده چربی پوست
توصیه می‌کنیم قبل از خرید کرم لایه بردار پوست حتما با پزشک مشورت کنید تا بهترین کرم را متناسب با نوع پوست و نیاز شما تجویز کند. از استفاده سر خود از کرم‌ها خودداری کنید.
لایه‌برداری پوست خشک
پوست خشک به‌طور طبیعی پوسته‌پوسته، زبر و کدر می‌شود زیرا سلول‌های مرده روی آن باقی می‌مانند. لایه‌برداری کمک میکند این سلول‌ها حذف شده، پوست نرم‌تر و شفاف‌تر شود. اما از آن‌جایی که پوست خشک و حساس، نازک‌تر و آسیب‌پذیرتر است، اگر از محصولات نامناسب یا روش‌های تهاجمی استفاده شود، می‌تواند موجب افزایش خشکی، التهاب یا ترک‌های پوستی شود. به همین دلیل لایه برداری پوست خشک، انتخاب لایه‌بردار مناسب و انجام صحیح مراحل اهمیت ویژه‌ای دارد.
مراحل صحیح لایه برداری پوست خشک
- از شوینده‌ی ملایم مخصوص پوست خشک برای پاکسازی اولیه استفاده کنید.
- روی پوست مرطوب، مقدار کمی اسکراب ملایم بزنید.
- از اسکراب‌هایی با ترکیبات نرم‌کننده مثل ماست، آلوئه‌ورا یا روغن‌های گیاهی استفاده کنید.
- پوست را به‌آرامی و بدون فشار ماساژ دهید.
- با آب ولرم متمایل به خنک صورتتان را بشویید (نه داغ).
- بلافاصله بعد از لایه‌برداری، از آبرسان قوی و مناسب پوست خشک استفاده کنید.
- برای تغذیه بیشتر، از ماسک‌های ورقه‌ای یا ژله‌ای مرطوب‌کننده بهره بگیرید.
- هفته‌ای 1 بار بیشتر لایه برداری پوست خشک را انجام ندهید تا سد دفاعی پوست آسیب نبیند.
آیا لایه‌برداری پوست را سفید میکند؟
لایه‌برداری پوست مستقیماً باعث سفید شدن پوست نمی‌شود، اما با حذف سلول‌های مرده و جایگزینی آن‌ها با سلول‌های جدید، می‌تواند به روشن‌تر و یکنواخت‌تر شدن رنگ پوست کمک کند. همچنین لایه‌برداری باعث از بین رفتن لک‌های سطحی و بهبود جذب کرم‌های روشن‌کننده می‌شود، که در مجموع درخشندگی پوست را افزایش می‌دهد و ظاهر روشن‌تری به آن می‌بخشد.
بعد از لایه‌برداری پوست چه کنیم؟
لایه برداری پوست بدن و صورت (چه شیمیایی، چه فیزیکی یا با دستگاه‌های لیزر) می‌تواند پوست شما را شفاف‌تر، نرم‌تر و جوان‌تر کند. اما بعد از این فرآیند، لایه‌های محافظ پوست ضعیف‌تر می‌شوند و پوست برای مدتی حساس‌تر، آسیب‌پذیرتر و مستعد التهاب و عفونت خواهد بود. به همین دلیل رعایت مراقبت‌های بعد از لایه‌برداری اهمیت زیادی دارد تا هم از آسیب‌های احتمالی جلوگیری شود و هم نتایج بهتری از این روش درمانی حاصل شود. برای رسیدن به بهترین نتیجه، این نکات را با دقت رعایت کنید:
- از قرار گرفتن مستقیم و غیرمستقیم در برابر نور خورشید پرهیز کنید.
- هر روز از ضدآفتاب قوی با SPF بالا استفاده کرده و آن را هر چند ساعت یک‌بار تمدید کنید.
- از کرم‌های آبرسان و مرطوب‌کننده مخصوص پوست حساس چند بار در روز استفاده کنید.
- به‌مدت چند هفته، از کرم‌های ترمیم‌کننده برای بازسازی پوست بهره ببرید.
- پوست را روزانه با آب خنک و شوینده ملایم بدون عطر و الکل بشویید.
- از کندن یا لمس کردن پوست در حال پوسته‌ریزی خودداری کنید.
- از مصرف محصولات فعال مثل رتینول، ویتامین C و اسیدهای لایه‌بردار پرهیز کنید.
- در صورت احساس گرما یا التهاب، از کمپرس سرد یا یخ پیچیده‌شده در پارچه استفاده کنید.
- استراحت کافی و خواب منظم را جدی بگیرید تا پوست فرصت بازسازی داشته باشد.
جمع‌بندی
لایه‌برداری پوست، چه به‌صورت خانگی و چه با دستگاه‌های حرفه‌ای، روشی مؤثر برای پاکسازی عمقی، روشن‌سازی و شاداب‌کردن پوست است. با این حال، انتخاب روش مناسب بر اساس نوع پوست (مثل پوست خشک یا حساس)، استفاده صحیح از محصولات لایه‌بردار، و آگاهی از فواید و عوارض احتمالی آن اهمیت زیادی دارد. همچنین پس از لایه‌برداری، مراقبت‌های اصولی مثل محافظت در برابر آفتاب، مرطوب‌سازی مداوم و پرهیز از مواد تحریک‌کننده، نقش کلیدی در جلوگیری از التهاب، لک یا آسیب‌های پوستی دارند. رعایت این نکات به شما کمک میکند تا از لایه‌برداری بهترین نتیجه را بگیرید، بدون آنکه به سلامت پوستتان آسیبی وارد شود.
منبع: Health Line – AAD
