گلابی یکی از میوههای خوش طعم و آبدار است که سرشار از ویتامینها، مواد معدنی و فیبرهای طبیعی است. این میوه خوش بو نه تنها عطش را فرو مینشاند، بلکه از دیدگاه طب سنتی و علم تغذیه، خواص درمانی فراوانی دارد. خواص گلابی شامل تقویت قلب، بهبود عملکرد روده، کمک به لاغری، کنترل قند خون و حتی بهبود سلامت باروری در زنان و مردان است. در ادامه، به معرفی ۲۰ مورد از شگفتانگیزترین خواص گلابی برای بدن میپردازیم.
۱. ارزش غذایی گلابی
گلابی منبعی سرشار از مواد مغذی است. در هر ۱۰۰ گرم از این میوه تازه حدود ۵۷ کالری، ۱۵ گرم کربوهیدرات، ۳ گرم فیبر، ۰.۳ گرم پروتئین و مقدار کمی چربی وجود دارد. این میوه حاوی ویتامینهای C، K، B2، B6 و فولیک اسید است و از نظر مواد معدنی شامل پتاسیم، منیزیم، آهن و مس میباشد. آنتیاکسیدانهای طبیعی موجود در گلابی، مانند فلاونوئیدها و پلیفنولها، نقش مهمی در محافظت از سلولها در برابر پیری زودرس و التهاب دارند.
| ماده مغذی | مقدار در ۱۰۰ گرم |
| انرژی (کالری) | 57 کیلوکالری |
| آب | 84 گرم |
| پروتئین | 0.4 گرم |
| چربی | 0.1 گرم |
| کربوهیدرات | 15 گرم |
| فیبر غذایی | 3.1 گرم |
| قند طبیعی | 9.8 گرم |
| پتاسیم | 119 میلیگرم |
| منیزیم | 7 میلیگرم |
| کلسیم | 9 میلیگرم |
| فسفر | 12 میلیگرم |
| آهن | 0.2 میلیگرم |
| ویتامین C | 4.3 میلیگرم |
| ویتامین K | 4.4 میکروگرم |
| فولات (B9) | 7 میکروگرم |
| بتاکاروتن | 14 میکروگرم |
۲. خواص گلابی برای مردان
خواص گلابی برای مردان بسیار متنوع است. این میوه با دارا بودن آنتی اکسیدانها و مواد معدنی، به بهبود گردش خون و افزایش انرژی کمک میکند. گلابی حاوی ترکیباتی است که سطح تستوسترون را در بدن متعادل نگه میدارد و به تقویت میل جنسی کمک میکند. فیبر بالای گلابی به کنترل وزن، کاهش چربی شکمی و بهبود عملکرد دستگاه گوارش در مردان کمک میکند. همچنین مصرف روزانهی گلابی خطر ابتلا به بیماریهای قلبی، فشار خون بالا و ناتوانی جنسی را کاهش میدهد.

۳. خواص گلابی برای اسپرم
از دیگر فواید گلابی برای مردان میتوان به خواص گلابی برای اسپرم اشاره کرد. گلابی سرشار از ویتامین C، روی و آنتی اکسیدانهایی است که کیفیت و تحرک اسپرم را افزایش میدهند. این ترکیبات باعث کاهش آسیب اکسیداتیو در سلولهای جنسی میشوند و از DNA اسپرم محافظت میکنند. مصرف منظم گلابی یا آب گلابی تازه میتواند باروری مردان را افزایش دهد و در درمان ناباروری ناشی از ضعف اسپرم موثر باشد.
۴. خواص گلابی برای زنان
خواص گلابی برای زنان از سلامت پوست و مو گرفته تا تقویت رحم و تخمدانها گسترده است. گلابی با داشتن ویتامینهای گروه B و مواد معدنی مفید، در تنظیم چرخه قاعدگی و تعادل هورمونی موثر است. فیبر طبیعی آن هم به کاهش یبوست دوران بارداری و افزایش سلامت دستگاه گوارش کمک میکند. مصرف گلابی در دوران قاعدگی یا بارداری باعث بهبود خلق و خو و کاهش خستگی میشود.
۵. گلابی برای رحم
خواص گلابی برای رحم به خاصیت سمزدایی و ضدالتهابی آن مرتبط است. گلابی به پاکسازی رحم از سموم کمک کرده و جریان خون در اندامهای تناسلی را بهبود میدهد. این میوه با خاصیت خنککنندگی خود، التهابهای رحمی را کاهش داده و به بهبود عملکرد دستگاه تولیدمثل کمک میکند.

۶. گلابی برای تخمدان
خواص گلابی برای تخمدان شامل تنظیم عملکرد هورمونی، کاهش استرس اکسیداتیو و بهبود تخمکگذاری است. آنتیاکسیدانهای موجود در گلابی از آسیب سلولی در بافتهای تخمدان جلوگیری میکنند. گلابی همچنین با کاهش مقاومت به انسولین، به ویژه در زنان مبتلا به تخمدان پلیکیستیک، باعث تنظیم سیکل قاعدگی و افزایش شانس بارداری میشود.
۷. گلابی برای دوره بارداری
خواص گلابی برای زن باردار بسیار ارزشمند است. این میوه منبع طبیعی فولیک اسید است که از نقصهای مادرزادی جنین پیشگیری میکند. فیبر زیاد گلابی به رفع یبوست رایج در دوران بارداری کمک میکند و پتاسیم آن باعث کاهش ورم دست و پا میشود. علاوه بر این، مصرف گلابی به تنظیم فشار خون بارداری و تقویت سیستم ایمنی مادر کمک میکند. البته باید گلابی کاملاً شسته و تازه مصرف شود.
۸. خواص گلابی برای چشم
یکی از خاصیتهای مهم گلابی، محافظت از سلامت چشم است. آنتی اکسیدانهایی مانند لوتئین و زآگزانتین در گلابی، از سلولهای شبکیه در برابر آسیب نور محافظت میکنند. خواص گلابی برای چشم به پیشگیری از دژنراسیون ماکولا یا همان تخریب لکه زرد شبکیه و کاهش خطر آب مروارید کمک میکند. مصرف روزانه گلابی یا آب گلابی تازه، برای افرادی که ساعتها با تلفن یا کامپیوتر کار میکنند، بسیار مفید است.
۹. خواص گلابی در لاغری
خواص گلابی در لاغری به دلیل فیبر بالا و کالری پایین آن است. گلابی باعث افزایش احساس سیری، کاهش اشتها و کنترل میل به مصرف شیرینی میشود. فیبر گلابی حرکات روده را تنظیم میکند و باعث پاکسازی دستگاه گوارش از چربیهای اضافی میشود. مصرف گلابی ناشتا یا پیش از غذا، به کاهش وزن تدریجی و طبیعی کمک میکند.

۱۰. گلابی برای قلب
خواص گلابی برای قلب شامل کاهش کلسترول بد (LDL)، افزایش کلسترول خوب (HDL) و بهبود گردش خون است. پتاسیم موجود در گلابی باعث کنترل فشار خون میشود و خطر سکته قلبی را کاهش میدهد. مصرف گلابی تازه یا خشک، به ویژه در رژیم غذایی مدیترانهای، با کاهش خطر بیماریهای قلبی و گرفتگی عروق همراه است.
۱۱. گلابی برای ریه
گلابی خاصیت ضدالتهابی دارد و برای سلامت ریهها مفید است. آنتی اکسیدانهای آن به پاکسازی مجاری تنفسی کمک میکنند و خطر بیماریهای ریوی مانند آسم یا برونشیت را کاهش میدهند. خواص گلابی برای ریه در کاهش سرفه خشک، تنگی نفس و بهبود عملکرد سیستم تنفسی بسیار مؤثر است، به ویژه در افرادی که در شهرهای آلوده زندگی میکنند.
۱۲. فواید گلابی برای دیابتیها
خواص گلابی برای دیابتیها به دلیل شاخص گلیسمی پایین آن است. گلابی قند خون را به آرامی افزایش میدهد و باعث ترشح پایدار انسولین میشود. مصرف گلابی به افراد دیابتی کمک میکند تا سطح قند خون خود را کنترل کنند بدون آن که احساس گرسنگی مداوم داشته باشند.
۱۳. گلابی برای قند خون
خواص گلابی برای قند خون ناشی از وجود فیبر محلول یا پکتین است که جذب قند را کند میکند. این ویژگی از نوسانات ناگهانی قند خون جلوگیری کرده و از بروز خستگی یا بیحالی جلوگیری میکند.

۱۴. گلابی برای روده
خواص گلابی برای روده بسیار قابل توجه است. فیبر طبیعی گلابی عملکرد دستگاه گوارش را بهبود میدهد، حرکات روده را منظم میکند و از یبوست جلوگیری میکند. همچنین مصرف گلابی به رشد باکتریهای مفید در روده کمک میکند و سیستم ایمنی بدن را تقویت مینماید.
۱۵. گلابی برای کبد چرب
خواص گلابی برای کبد چرب به توانایی این میوه در کاهش چربی خون و پاکسازی کبد از سموم مربوط است. آنتیاکسیدانهای گلابی از سلولهای کبدی در برابر آسیب اکسیداتیو محافظت میکنند و باعث بهبود متابولیسم چربیها میشوند. گلابی تازه یا آب گلابی طبیعی میتواند به عنوان یک درمان طبیعی برای کبد چرب در نظر گرفته شود.

۱۶. خواص گلابی ناشتا
مصرف گلابی ناشتا یکی از بهترین روشها برای پاکسازی بدن است. خوردن گلابی در صبح باعث فعال شدن دستگاه گوارش، تنظیم حرکات روده و سمزدایی طبیعی بدن میشود. خواص گلابی ناشتا شامل بهبود هضم، افزایش انرژی و شادابی پوست هم هست. این کار به بدن کمک میکند تا بهتر و سریعتر مواد مغذی را جذب کند.
۱۷. خواص گلابی برای مغز و حافظه
یکی از فواید کمتر شناختهشده گلابی، تأثیر آن بر عملکرد مغز است. آنتی اکسیدانها و ویتامینهای گروه B در گلابی، باعث افزایش تمرکز، بهبود حافظه و پیشگیری از آلزایمر میشوند. مصرف گلابی در رژیم غذایی روزانه به تقویت سیستم عصبی و کاهش استرس کمک میکند.

۱۸. گلابی و سلامت پوست
خواص گلابی برای پوست شامل آبرسانی، روشنکنندگی و کاهش چین و چروک است. گلابی با داشتن ویتامین C و ترکیبات آنتیاکسیدانی، تولید کلاژن را افزایش میدهد و به جوانی پوست کمک میکند. مصرف منظم گلابی یا ماسک طبیعی آن با عسل میتواند پوست را نرم، لطیف و درخشان نگه دارد.
۱۹. گلابی و سیستم ایمنی
ویتامین C موجود در گلابی به تقویت سیستم ایمنی کمک میکند و بدن را در برابر ویروسها و باکتریها مقاومتر میسازد. مصرف منظم گلابی در فصل سرما میتواند از بروز سرماخوردگی و آنفلوآنزا پیشگیری کند.
۲۰. خواص گلابی در تقویت استخوانها
خواص گلابی برای استخوانها ناشی از وجود ویتامین K، مس و بور در این میوه است. این مواد معدنی به ساخت و استحکام استخوانها کمک میکنند و خطر پوکی استخوان را کاهش میدهند. مصرف منظم گلابی باعث افزایش تراکم استخوان و سلامت مفاصل در بلند مدت میشود. علاوه بر این، ترکیب ویتامین C و فلاونوئیدهای موجود در گلابی به سنتز کلاژن کمک کرده و بافت استخوان و غضروفها را تقویت میکند. این ویژگی باعث میشود گلابی برای تمام سنین، به ویژه کودکان در حال رشد و سالمندان، میوهای بسیار مفید برای حفظ سلامت اسکلت بدن باشد.

روشهای سالم مصرف گلابی
برای بهرهمندی کامل از خواص گلابی، بهترین روش مصرف، خوردن گلابی تازه و کامل است. پوست گلابی حاوی فیبر و آنتی اکسیدانهای فراوانی است که در فرآوری و آب گیری معمولاً از بین میروند، بنابراین بهتر است گلابی را با پوست مصرف کنید، اما آب گلابی هم مفید است. همانطور که گفته شد، خوردن گلابی ناشتا یا در میان وعده، کمک میکند سیستم گوارش فعال شود و بدن بهتر مواد مغذی را جذب کند. ترکیب گلابی با آجیل، ماست یا دیگر میوهها، علاوه بر طعم دلچسب، ارزش غذایی وعده را هم افزایش میدهد و برای کنترل اشتها و لاغری مفید است.
علاوه بر گلابی تازه، آب گلابی طبیعی گزینه خوبی برای تأمین ویتامینها و کاهش عطش است، به شرط آنکه بدون افزودن شکر و نگهدارنده تهیه شود. این نوشیدنی میتواند انرژیبخش و مغذی باشد و برای کودکان و بزرگسالان مفید است.
آیا مربا و کمپوت گلابی برای سلامتی مفیدند؟
مربا و کمپوت گلابی با وجود طعم دلپذیر، معمولاً حاوی شکر زیاد و فرآوری حرارتی هستند که باعث کاهش برخی مواد مغذی، مانند ویتامین C و فیبر میشوند. بنابراین مصرف روزانه یا زیاد آن توصیه نمیشود. با این حال، اگر مربا یا کمپوت با حداقل شکر و فرآوری ملایم تهیه شوند، بخش قابل توجهی از خواص گلابی از جمله مواد معدنی و آنتی اکسیدانها همچنان حفظ میشود.

برای استفاده سالم از مربا یا کمپوت، بهتر است آنها را همراه با وعدههای غذایی کم چرب یا با غلات و ماست مصرف کنید. این کار باعث میشود کالری اضافه کنترل شود و اثرات مفید گلابی تا حدی حفظ گردد. به طور کلی، گلابی تازه و آب گلابی طبیعی بهترین گزینهها برای بهرهمندی کامل از خواص میوهاند و مربا و کمپوت بهتر است به عنوان میان وعده و به شکل محدود مورد استفاده قرار گیرند.
موارد جدی منع مصرف گلابی
با اینکه گلابی برای اغلب افراد مفید است، در برخی شرایط مصرف آن میتواند نامناسب یا مضر باشد. افرادی که سندرم روده تحریکپذیر (IBS) دارند ممکن است با مصرف زیاد گلابی دچار نفخ، گاز یا اسهال شوند، زیرا فیبر و فروکتوز بالای گلابی میتواند دستگاه گوارش حساس آنها را تحریک کند.
همچنین افراد مبتلا به دیابت کنترل نشده باید مصرف گلابی و آب آن را تحت نظر پزشک محدود کنند تا قند خونشان بالا نرود. کسانی که سابقه آلرژی به میوهها یا لاتکس دارند هم باید مراقب باشند، زیرا گلابی میتواند واکنشهای حساسیتی مانند خارش دهان، تورم یا کهیر ایجاد کند. در نهایت، مصرف بیش از حد گلابی یا آب گلابی ناشتا ممکن است در برخی افراد باعث سوء هاضمه، نفخ یا دل درد شود، بنابراین رعایت تعادل و اعتدال در مصرف بسیار مهم است.

- سرشار از فیبر و مفید برای گوارش
- کاهشدهنده فشار خون و محافظ قلب
- کمک به کنترل قند خون در دیابتیها
- بهبود عملکرد کبد و روده
- تنظیم عملکرد هورمونی در زنان
- نفخ و اسهال در مصرف زیاد
- نامناسب برای بیماران IBS یا روده حساس
- معده درد در صورت خام و نارس بودن
- ممکن است در برخی افراد آلرژی ایجاد کند
- افزایش قندخون با زیادهروی در مصرف آب گلابی
جمعبندی
گلابی نه تنها میوهای خوش طعم است بلکه منبعی از سلامتی و تندرستی به شمار میآید. از خواص گلابی برای قلب و ریه گرفته تا تأثیر آن بر تخمدان، رحم و لاغری، این میوه میتواند بخش مهمی از یک رژیم غذایی سالم باشد. خوردن یک عدد گلابی تازه در روز، راهی طبیعی برای پاکسازی بدن، تقویت سیستم ایمنی، بهبود گوارش و افزایش نشاط است.
منبع: Cleveland Clinic