رژیم غذایی برای کبد چرب

کبد چرب یکی از شایع‌ترین مشکلات متابولیک در جهان امروز است که با تغییر سبک زندگی و تغذیه نادرست، روزبه‌روز بیشتر دیده می‌شود. انتخاب بهترین رژیم غذایی برای کبد چرب می‌تواند نقش مهمی در بهبود عملکرد کبد، کاهش التهاب و حتی بازگرداندن آن به حالت سالم داشته باشد. از غذاهای مفید برای کبد چرب گرفته تا دمنوش برای کبد چرب و نوشیدنی‌های سم‌زدا، همه می‌توانند در کنار هم بخشی از یک برنامه تغذیه‌ای مؤثر باشند. متخصصان تغذیه توصیه می‌کنند که بسته به شرایط هر فرد، چه در مورد رژیم غذایی برای کبد چرب گرید 1 باشد، چه گرید 2 یا گرید 3 باید برنامه‌ای متعادل و سرشار از فیبر، آنتی‌اکسیدان و چربی‌های سالم انتخاب شود. در این مطلب، با جدیدترین یافته‌های علمی درباره رژیم‌های غذایی مناسب، از جمله رژیم غذایی مدیترانه‌ای برای کبد چرب و ترکیباتی که به سم‌زدایی و بازسازی کبد کمک می‌کنند، آشنا خواهید شد.

بهترین رژیم غذایی برای کبد چرب در گرید‌های مختلف

درمان و کنترل کبد چرب، چه در مراحل اولیه و چه در مراحل پیشرفته‌تر، ارتباط مستقیم با تغذیه و سبک زندگی دارد. انتخاب درست یک رژیم غذایی برای کبد چرب گرید 1 تا گرید 3 می‌تواند با کاهش تجمع چربی در سلول‌های کبدی، به بهبود عملکرد این عضو حیاتی کمک و از پیشرفت بیماری جلوگیری کند. استفاده از غذاهای مفید برای کبد چرب مانند سبزیجات تازه، جالب‌تر از همه، ماهی‌های چرب سرشار از امگا ۳ و غلات کامل، به همراه پرهیز از قند و چربی‌های مضر، نه تنها به بازسازی بافت‌های آسیب‌دیده کمک می‌کند بلکه در کنترل بیماری‌های همراه مانند دیابت و چربی خون نیز مؤثر است.

کبد چرب چیست؟

کبد چرب یا Fatty Liver Disease وضعیتی است که در آن چربی به‌طور غیرطبیعی در سلول‌های کبدی تجمع پیدا می‌کند، به‌گونه‌ای که می‌تواند فراتر از حدود طبیعی باشد. این وضعیت شامل دو نوع اصلی است؛ یکی مرتبط با مصرف طولانی‌مدت الکل و دیگری غیر الکلی شناخته می‌شود. در مراحل اولیه، کبد چرب ممکن است بدون علامت باشد. با این حال، در صورت پیشرفت، می‌تواند به التهاب، زخم (فیبروز)، سیروز و حتی نارسایی کبدی منتهی شود.

کبد چرب چیست؟
کبد سالم، کبد چرب (گرید 1)، فیبروز (گرید 2)، سیروز (گرید 3) و سرطان کبد

کبد سالم سموم را دفع می‌کند و با تولید صفرا به هضم چربی کمک می‌کند. اما کبد چرب این عملکرد را مختل کرده و به مرور آسیب می‌زند. تغییر سبک زندگی، مهم‌ترین اقدام برای پیشگیری از وخامت بیماری است. کاهش وزن تدریجی، ورزش منظم و رژیم غذایی سالم، اولین خط درمان در افراد دارای اضافه وزن یا چاقی به شمار می‌رود. اگر در کاهش وزن با مشکل مواجه هستید، پیشنهاد می‌کنیم با بهترین‌های کلینیک لاغری در ایران در تماس باشید تا از بهترین‌های متخصص تغذیه مشاوره دریافت کنید.

عوامل مختلفی در بروز کبد چرب نقش دارند که مهم‌ترین آن‌ها مرتبط با سندروم متابولیک است. از جمله چاقی، مقاومت به انسولین، دیابت نوع 2، چربی خون (تری‌گلیسیرید و کلسترول بالا) و فشارخون بالا. علاوه بر سبک زندگی ناسالم مانند رژیم‌های پرچرب و پرقند، کم‌تحرکی، استرس مزمن و خواب ناکافی، عوامل ژنتیکی، اختلالات هورمونی و برخی داروها نیز می‌توانند ریسک ابتلا را افزایش دهند.

غذاهای مفید برای کبد چرب؛ برای کبد چرب چه چیزی خوب است؟

بیماری کبد چرب غیرالکلی (NAFLD) یکی از رایج‌ترین مشکلات کبدی در جهان است و زمانی رخ می‌دهد که چربی بیش از حد در کبد ذخیره شود. این بیماری برخلاف کبد چرب الکلی، ارتباطی با مصرف زیاد الکل ندارد و اغلب در افراد مبتلا به چاقی یا دیابت نوع ۲ دیده می‌شود. داشتن رژیمی سرشار از فیبر، پروتئین گیاهی یا کم‌چرب، و چربی‌های مفید، بهترین راه برای تقویت سلامت کبد، کاهش خطر بیماری‌ها و کمک به کنترل وزن است. اصول کلی رژیم غذایی برای کبد چرب و همچنین غذاهای مفید برای کبد چرب عبارت‌اند از:

  • میوه
  • محدود کردن قند، نمک، کربوهیدرات تصفیه‌شده و چربی‌های اشباع
  • قطع مصرف الکل
  • قهوه
  • اسفناج و، کرفس
  • عدس، نخود، لوبیا، سویا و مشتقات آن
  • ماهی سالمون، ساردین، تُن و قزل‌آلا
  • جو دوسر (اوت میل)
  • نان سبوس‌دار
  • برنج قهوه‌ای
  • گردو، بادام و سایر آجیل‌ها
  • زردچوبه
  • تخم آفتابگردان
  • آووکادو
  • روغن زیتون
  • کره مغزها
  • پودر سیر یا سیر تازه

سایر فعالیت‌های مفید برای کنترل کبد چرب

همچنین نباید فراموش کرد که در کنار مصرف و عدم مصرف مواد غذایی مقوی و مضر، باید یک سری کارهای دیگر هم انجام دهید از جمله؛

سایر فعالیت‌های مفید برای کنترل کبد چرب

  • حداقل 30 دقیقه ورزش هوازی بیشتر روزهای هفته
  • کاهش مصرف چربی‌های اشباع و قند، یا در صورت لزوم مصرف دارو طبق نظر پزشک
  • رژیم سالم، ورزش، و دارو در صورت نیاز
  • استفاده از تکنیک‌های کاهش استرس مانند مدیتیشن، تنفس عمیق و یوگا در برنامه روزانه بسیار مؤثر است.
  • نوشیدن آب کافی
  • افزایش مصرف غلات کامل، میوه‌ها و سبزیجات با فیبر بالا
  • استفاده از چربی‌های غیراشباع مانند آجیل، دانه‌ها، آووکادو و ماهی‌های چرب
  • منابع کم‌چرب مانند مرغ، تخم مرغ، ماهی، حبوبات و پروتئین‌های گیاهی
  • توت‌ها، مرکبات، سبزیجات برگ‌سبز و سبزیجات رنگی

نوشیدنی برای کبد چرب

کنترل کبد چرب با رژیم غذایی مناسب و استفاده از نوشیدنی‌های طبیعی می‌تواند نقش مؤثری در کاهش التهاب و بهبود عملکرد کبد داشته باشد. از جمله نوشیدنی های سالم برای کنترل کبد چرب عبارت‌اند از:

نوشیدنی برای کبد چرب

  • آب گرم با لیمو: آب گرم مخلوط با آب لیمو به تحریک فرآیندهای گوارشی کمک کرده و سم‌زدایی از کبد را تسهیل می‌کند.
  • چای سبز: چای سبز سرشار از آنتی‌اکسیدان‌های قوی مانند کاتچین‌ها است که در کاهش التهاب و محافظت از سلول‌های کبدی مؤثر است.
  • آب چغندر: آب چغندر سرشار از نیترات و آنتی‌اکسیدان‌هاست که با افزایش جریان خون و کاهش التهاب به بهبود سلامت کبد و سمزدایی آن کمک می‌کند.
  • قهوه: مصرف منظم قهوه با کاهش خطر ابتلا به بیماری کبد چرب غیرالکلی و کاهش پیشرفت آسیب‌های کبدی مرتبط است.
  • آب زنجبیل: زنجبیل به عنوان یک ضد التهاب طبیعی معروف است و مصرف آب زنجبیل می‌تواند به کاهش التهاب کبدی و بهبود هضم کمک کند.

دمنوش برای کبد چرب

در کنار نوشیدنی‌های فوق، دمنوش‌های گیاهی نیز به عنوان راهکارهای طبیعی و کم‌خطر برای حمایت از سلامت کبد توصیه می‌شوند:

  • دمنوش خار مریم (Milk Thistle): خار مریم با ترکیب فعال سیلیمارین، محافظت‌کننده‌ای قوی برای سلول‌های کبدی به شمار می‌رود و به ترمیم بافت‌های آسیب‌دیده کمک می‌کند. این دمنوش می‌تواند التهاب و آسیب ناشی از کبد چرب را کاهش دهد. عرق خارمریم را روزانه دو استکان کوچک قبل از وعده‌های غذایی بنوشید؛ همچنین دمنوش آن با دم کردن دانه و برگ خشک در آب جوش به مدت پنج دقیقه تهیه می‌شود و خواص مشابهی دارد. توصیه می‌شود همیشه این عرق را در منزل داشته باشید.
  • دمنوش زردچوبه: ترکیب کورکومین در زردچوبه خواص ضدالتهابی و آنتی‌اکسیدانی دارد که می‌تواند آسیب کبدی را کاهش داده و عملکرد کبد را بهبود بخشد. نوشیدن دمنوش زردچوبه در رژیم غذایی کبد چرب توصیه می‌شود. (در بیماران با سابقه سنگ صفراوی و افرادی که داروهای ضد انعقاد مصرف می‌کنند، باید با احتیاط مصرف شود). توجه داشته باشید زردچوبه به‌طور طبیعی جذب کمی دارد، اما با مخلوط کردن آن با شیر نارگیل، عرق کاسنی یا مصرف آن به‌صورت کپسول‌های تهیه‌شده به طریق نانو، می‌توان میزان جذب آن را افزایش داد.

بهترین رژیم غذایی برای کبد چرب

در پاراگراف‌های قبلی به تفصیل درباره رژیم غذایی مناسب برای کبد چرب صحبت شد، اما به طور خلاصه بهترین رژیم شامل مصرف فراوان میوه‌ها و سبزیجات تازه، منابع پروتئین کم‌چرب یا گیاهی، چربی‌های سالم مانند امگا-3، غلات کامل و کاهش مصرف قندهای افزوده، نمک، چربی‌های اشباع و الکل است. رعایت این اصول به همراه نوشیدن آب کافی و پرهیز از غذاهای فرآوری‌شده، نقش کلیدی در بهبود عملکرد کبد و کنترل بیماری کبد چرب دارد.

رژیم غذایی برای کبد چرب گرید 1

کبد چرب گرید ۱، یا همان استئاتوز کبدی خفیف، نخستین و قابل بازگشت‌ترین مرحله این بیماری است که در آن مقداری چربی در سلول‌های کبد رسوب می‌کند. این مرحله معمولاً بدون علامت است و فرد ممکن است تنها از طریق آزمایش خون، سونوگرافی یا سی‌تی‌اسکن متوجه آن شود. اگرچه این نوع کبد چرب معمولاً خطر فوری ندارد، اما بی‌توجهی به آن می‌تواند باعث پیشرفت بیماری و ایجاد التهاب و آسیب جدی به بافت کبد شود.

بهترین رژیم غذایی برای کبد چرب

مواد غذایی مفید برای کبد چرب گرید ۱ عبارت‌اند از:

  • غلات کامل مانند جو دوسر، نان سبوس‌دار و برنج قهوه‌ای
  • سبزیجات برگ‌سبز مثل اسفناج، کلم بروکلی و کاهو
  • میوه‌های سرشار از آنتی‌اکسیدان مانند گریپ‌فروت، توت‌فرنگی، انار، کیوی و آووکادو
  • پروتئین‌های بدون چربی مانند مرغ، بوقلمون، ماهی و حبوبات
  • چربی‌های مفید مثل روغن زیتون، آجیل خام و دانه‌های چیا
  • آب کافی (۸ لیوان یا بیشتر در روز)

مواد غذایی مضر برای کبد چرب گرید ۱ هم عبارت‌اند از:

  • غذاهای سرخ‌کردنی مانند سیب‌زمینی سرخ‌شده و مرغ سوخاری
  • فست‌فودها و گوشت‌های فرآوری مثل سوسیس و کالباس
  • نوشیدنی‌های شیرین مانند نوشابه و آبمیوه‌های صنعتی
  • کربوهیدرات‌های تصفیه مثل نان سفید و برنج سفید
  • شیرینی‌جات و دسرهای پرقند
  • الکل و نوشیدنی‌های الکلی
  • غذاهای پرنمک مانند چیپس و غذاهای کنسروی
  • چربی‌های ترانس موجود در مارگارین و خامه‌های صنعتی

رژیم غذایی برای کبد چرب گرید 2

کبد چرب گرید ۲ مرحله میانی پیشرفت بیماری کبد چرب غیرالکلی است که در آن میزان تجمع چربی در سلول‌های کبدی بیشتر از گرید ۱ می‌شود و معمولاً بین ۱۰ تا ۳۰ درصد بافت کبد را درگیر می‌کند. برای بهبود کبد چرب گرید ۲، تغذیه باید بر پایه مواد غذایی تازه، کم‌چرب، سرشار از فیبر، آنتی‌اکسیدان و چربی‌های سالم باشد. مهم‌ترین اصل این است که مواد غذایی مفید انتخاب و با روش‌های پخت سالم تهیه شوند تا هم ارزش غذایی حفظ شود و هم فشار اضافه‌ای به کبد وارد نشود.

در کل توصیه‌های لازم برای رژیم غذایی برای کبد چرب گرید 2 مطابق همان چیزی است که در بالا گفتیم. یعنی مصرف؛

  • سبزیجات برگ سبز مانند اسفناج، کلم بروکلی، کاهو و کلم پیچ
  • ماهی‌های چرب مثل سالمون، ساردین و ماکرل را ۲ تا ۳ بار در هفته به صورت کبابی یا بخارپز
  • غلات کامل مانند جو دوسر، کینوا و برنج قهوه‌ای
  • سیر و پیاز را در پخت غذاها به‌صورت تازه یا کمی تفت‌داده با روغن زیتون
  • روغن زیتون فقط به مقدار کم و ترجیحاً برای سالاد یا تفت ملایم
  • میوه‌های کم‌شکر و آنتی‌اکسیدان‌دار مانند توت‌ها، سیب و گریپ‌فروت
  • مغزها و دانه‌ها مانند گردو و بادام به مقدار محدود
  • ادویه‌ها و گیاهان دارویی مانند زردچوبه، زنجبیل و نعناع
  • آب کافی (۸ تا ۱۰ لیوان در روز)
  • سرکه سیب و خاکشیر
  • قهوه تلخ بدون شکر

برای جلوگیری از افزایش چربی و کالری غذاها همچنین بهتر است موارد زیر را رعایت کنید؛

  • بخارپز کردن
  • آب‌پز کردن
  • کبابی کردن (گریل)
  • پختن در فر
  • تفت ملایم با روغن سالم
  • آرام‌پز یا زودپز

با رعایت این اصول، هم کبد فرصت ترمیم پیدا می‌کند و هم روند تجمع چربی در آن کند یا متوقف می‌شود.

رژیم غذایی برای کبد چرب گرید ۳

کبد چرب گرید 3 پیشرفته‌ترین مرحله کبد چرب غیرالکلی قبل از رسیدن به سیروز است که در آن بخش زیادی از کبد (بیش از 66٪ بافت) با چربی پوشیده و به دلیل التهاب مداوم، بافت فیبروزی (زخمی) جایگزین بافت سالم می‌شود. این فیبروز باعث کاهش توانایی کبد در انجام وظایف حیاتی مانند سم‌زدایی، تولید پروتئین و تنظیم قند و چربی خون می‌شود. در این مرحله، آسیب برگشت‌پذیری کمتری دارد و در صورت عدم درمان، خطر نارسایی کامل کبد و نیاز به پیوند وجود دارد. تشخیص اغلب با سونوگرافی دقیق، فیبرواسکن یا بیوپسی کبد انجام می‌شود.

بهترین ر‌ژ‌یم غذ‌ا‌یی بر‌‌ای کبد‌ چر‌ب گرید ۳

علت اصلی بروز کبد چرب گرید 3 تجمع طولانی‌مدت چربی و التهاب درمان‌نشده در مراحل قبلی است، اما عوامل متعددی می‌توانند احتمال آن را افزایش دهند؛ از جمله دیابت نوع 2، چاقی شکمی، کلسترول و تری‌گلیسیرید بالا، مصرف زیاد الکل، هپاتیت ویروسی، سندرم متابولیک، مصرف داروهای خاص (مثل کورتیکواستروئیدها)، کم‌تحرکی، یائسگی و زمینه ژنتیکی. این عوامل باعث اختلال در متابولیسم چربی، مقاومت به انسولین و آسیب مزمن سلول‌های کبدی می‌شوند. در نهایت، کبد برای جبران آسیب، بافت فیبروزی ایجاد می‌کند که انعطاف و کارایی این عضو حیاتی را به شدت کاهش می‌دهد.

بهترین رژیم غذایی برای کبد چرب گرید ۳ عبارت‌اند از:

  • سبزیجات تازه به‌ویژه سبزیجات برگ‌سبز (اسفناج، کلم کالی، کرفس)
  • میوه‌های سرشار از آنتی‌اکسیدان مانند انار، گریپ‌فروت، توت‌فرنگی و کیوی
  • جایگزینی چربی‌های ناسالم با منابع امگا 3 مثل ماهی سالمون، تن و روغن کتان
  • مصرف غلات کامل و حبوبات برای تأمین فیبر
  • آجیل خام و دانه‌هایی مثل چیا و کتان
  • نوشیدن آب کافی و چای سبز بدون شکر

رژیم غذایی برای کبد چرب الکلی

رژیم غذایی کبد چرب الکلی (ALD) و غیرالکلی (MASLD/NAFLD) شباهت‌هایی دارند، اما تفاوت اصلی آن‌ها در علت بیماری و اولویت درمان است. در کبد چرب الکلی، مهم‌ترین و حیاتی‌ترین اقدام قطع کامل مصرف الکل است، زیرا ادامه مصرف حتی در مقادیر کم می‌تواند آسیب کبد را تشدید کرده و روند درمان را متوقف کند. پس از حذف الکل، توصیه‌ها شامل مصرف سبزیجات، میوه‌های تازه، غلات کامل، پروتئین‌های بدون چربی و چربی‌های مفید مانند روغن زیتون و امگا 3، و پرهیز از قندهای ساده، چربی‌های اشباع و غذاهای فرآوری است. داده‌های علمی درباره نقش رژیم مدیترانه‌ای در ALD محدود هستند، اما اصول کلی تغذیه سالم و کاهش کالری مصرفی همچنان توصیه می‌شود.

در کبد چرب غیرالکلی، اگرچه الکل علت اصلی بیماری نیست، ولی پرهیز یا محدودیت شدید مصرف الکل به پیشگیری از پیشرفت بیماری کمک می‌کند. شواهد علمی فراوان نشان می‌دهند که رژیم مدیترانه‌ای شامل مصرف غلات کامل، حبوبات، میوه و سبزیجات متنوع، ماهی، آجیل و روغن زیتون به کاهش چربی و التهاب کبد، بهبود مقاومت به انسولین و کاهش وزن کمک می‌کند. در هر دو نوع بیماری، کنترل دیابت و کلسترول، فعالیت بدنی منظم، کاهش مصرف قند و چربی ناسالم، نوشیدن آب کافی و گاهی مصرف قهوه یا چای سبز (بدون شکر) می‌تواند به بهبود عملکرد کبد کمک کند.

رژیم غذایی برای کبد چرب غیر الکلی

برای کبد چرب غیرالکلی، رژیم مدیترانه‌ای بهترین الگو محسوب می‌شود. رژیم غذایی برای کبد چرب غیر الکلی شامل مصرف زیاد سبزیجات تازه (به‌ویژه برگ‌سبزها و صیفی‌جات)، میوه‌های سرشار از آنتی‌اکسیدان مثل انار، گریپ‌فروت، توت‌فرنگی و کیوی، غلات کامل مانند جو دوسر، نان سبوس‌دار و برنج قهوه‌ای، پروتئین‌های بدون چربی مثل ماهی، مرغ بدون پوست، حبوبات و تخم‌مرغ، و چربی‌های مفید شامل روغن زیتون، آووکادو، مغزها و دانه‌ها می‌شود.

ر‌ژ‌یم غذ‌ا‌یی بر‌‌ای کبد‌ چر‌ب الکلی

همزمان باید از قندهای ساده (شیرینی، نوشیدنی‌های شیرین، قند و شکر سفید)، چربی‌های ترانس و اشباع (مارگارین، گوشت قرمز پرچرب، غذاهای سرخ‌کردنی) و کربوهیدرات‌های تصفیه (نان سفید، برنج سفید، پاستای معمولی) پرهیز کرد.

رژیم غذایی برای کبد چرب و دیابت

همزمانی دیابت نوع ۲ و کبد چرب غیرالکلی نتیجه مقاومت به انسولین است. وضعیتی که باعث تجمع چربی در کبد و اختلال در عملکرد آن می‌شود. مدیریت این شرایط نیازمند رویکردی چندجانبه شامل اصلاح رژیم غذایی، فعالیت بدنی منظم، کاهش تدریجی وزن و در برخی موارد درمان دارویی است. حذف کربوهیدرات‌های ساده مانند قند، نان سفید و نوشابه و جایگزینی آن‌ها با غلات کامل، مصرف بیشتر فیبر از سبزیجات و حبوبات، و انتخاب چربی‌های سالم مانند روغن زیتون و مغزها، از اصول اصلی تغذیه در این بیماران به شمار می‌رود. پرهیز کامل از الکل و توجه به شاخص گلیسمی پایین غذاها نیز اهمیت ویژه‌ای دارد.

برای بهبود همزمان قند خون و سلامت کبد، استفاده از مواد غذایی مفیدی همچون چای سبز، زردچوبه، ماهی‌های چرب، دارچین و سرکه سیب توصیه می‌شود. در مقابل، قندهای افزوده، غذاهای سرخ‌کرده، فست‌فود، گوشت‌های فرآوری‌شده، لبنیات پرچرب و چربی‌های ترانس باید حذف یا به حداقل برسند. استفاده از روش‌های پخت سالم مانند بخارپز و گریل، نوشیدن آب کافی، اجتناب از پرخوری و رعایت زمان‌بندی وعده‌های غذایی، همراه با فعالیت بدنی روزانه، می‌تواند روند بهبود را تسریع و خطر عوارض جدی را کاهش دهد.

رژیم غذایی برای کبد چرب و نقرس

نقرس بیماری‌ای است که وقتی مقدار زیادی اسید اوریک در خون جمع می‌شود، بلورهایی در مفصل‌ها تشکیل می‌دهد و باعث درد و ورم می‌شود. اسید اوریک از تجزیه ماده‌ای به نام پورین به‌وجود می‌آید. برای پیشگیری از حمله نقرس باید بیشتر سبزیجات، میوه‌ها، لبنیات کم‌چرب، غلات کامل، تخم‌مرغ و آب زیاد مصرف کنید و استفاده از گوشت قرمز را به حداقل برسانید.

ر‌ژ‌یم غذ‌ا‌یی بر‌‌ای کبد‌ چر‌ب و نقرس

اگر کسی همزمان هم کبد چرب غیرالکلی داشته باشد و هم نقرس، رژیم غذایی برای کبد چرب و نقرس باید به گونه‌ای باشد که هم چربی اضافه کبد را کم کند و هم اسید اوریک خون را پایین بیاورد. به صورت کلی افراد با این بیماری‌ها باید موارد زیر را مصرف کنند؛

  • میوه‌ها و سبزیجات تازه، به‌جز برخی سبزیجات با مقدار پورین بالا که بهتر است محدود شوند
  • غلات کامل مانند نان‌های سبوس‌دار، جو دوسر و برنج قهوه‌ای
  • حبوبات به میزان متعادل، از جمله عدس، نخود و لوبیا
  • لبنیات کم‌چرب مانند شیر، ماست و پنیر کم‌چرب
  • ماهی‌های با مقدار پورین پایین مثل سالمون و قزل‌آلا، به تعداد محدود (حداکثر 1 تا 2 بار در هفته)
  • چربی‌های سالم مانند روغن زیتون و روغن‌های گیاهی غیر اشباع
  • مصرف مایعات کافی، به ویژه آب، جهت تسهیل دفع اسید اوریک و حفظ سلامت کبد

رژیم غذایی برای کم کاری تیروئید و کبد چرب

برای کم‌کاری تیروئید، درمان اصلی و علمی مصرف لووتیروکسین به‌صورت روزانه و طبق دوز تجویزی پزشک است که باید با معده خالی و حداقل 30 دقیقه قبل از غذا مصرف شود. در کنار آن، اگر کمبود ید، سلنیوم، آهن یا ویتامین D دارید، با نظر پزشک می‌توانید این مواد را از طریق رژیم غذایی یا مکمل دریافت کنید.

اگر فردی همزمان کم‌کاری تیروئید و کبد چرب دارد، رژیم غذایی برای کم کاری تیروئید و کبد چرب باید اینطور باشد که شخص علاوه بر مصرف لووتیروکسین، باید روی کاهش وزن تدریجی (7–10٪) و رعایت رژیم مدیترانه‌ای متمرکز شود؛ یعنی مصرف سبزیجات، میوه، غلات کامل، ماهی و روغن زیتون، و حذف قند و چربی اشباع. این ترکیب هم به کنترل هورمون‌ها و هم به بهبود وضعیت کبد کمک می‌کند.

رژیم غذایی مدیترانه ای برای کبد چرب

اگر برایتان سوال به وجود آمده که برای کبد چرب چه چیزی خوب است؟ باید بگوییم چیزی بهتر از رژیم غذایی مدیترانه ای برای کبد چرب مناسب نیست. رژیم غذایی مدیترانه‌ای الگویی تغذیه‌ای برگرفته از عادات مردم کشورهای حاشیه مدیترانه است که بر مصرف سبزیجات، میوه‌ها، غلات کامل، حبوبات، مغزها، ماهی، روغن زیتون و مصرف محدود گوشت قرمز و غذاهای فرآوری تأکید دارد. در این رژیم، چربی اصلی از نوع غیراشباع (مانند روغن زیتون و مغزها) است و منابع پروتئینی اغلب از ماهی و مرغ تأمین می‌شوند. نوشیدن آب به‌عنوان نوشیدنی اصلی، مصرف لبنیات کم‌چرب و استفاده از گیاهان معطر به‌جای نمک نیز از اصول آن است.

کبد‌ چر‌ب چیست؟

رژیم غذایی مدیترانه ای برای کبد چرب غیرالکلی طبق پژوهش‌ها باعث کاهش چربی کبد، بهبود مقاومت به انسولین، کاهش التهاب و کمک به کاهش وزن پایدار می‌شود. مصرف زیاد فیبر، آنتی‌اکسیدان‌ها و اسیدهای چرب امگا 3 در این رژیم، استرس اکسیداتیو و التهاب کبد را کاهش می‌دهد و متابولیسم چربی‌ها را بهبود می‌بخشد. مطالعات نشان داده‌اند که پیروی از رژیم مدیترانه‌ای حتی بدون کاهش وزن شدید، می‌تواند سلامت کبد را بهبود دهد و پیشرفت بیماری را کندتر کند. رژیم غذایی برای چربی خون و کبد چرب هم می‌تواند مدیترانه‌ای باشد.

جمع‌بندی

در این مطلب به صورت کامل به انواع و اقسام کبد چرب و همچنین رژیم غذایی مفید برای هر یک از مراحل آن پرداختیم. به صورت کلی، خلاصه‌ای از متن را بخواهیم به شما بگوییم این است که در هر گریدی از کبد چرب بهتر است سبزیجات تازه، میوه، چربی‌های سالم، ماهی‌های چرب، کره‌های مغزیجات، غلات کامل، حبوبات، برنج قهوه‌ای و مواردی از این دست را مصرف کنید. همچنین در تمام شرایط از مصرف چربی‌های اشباع، گوشت‌های قرمز، الکل، سرخ‌کردنی‌ها، غذاهای فرآوری مثل سوسیس و کالباس، چیپس و پفک و… خودداری کنید.

منبع: Health LineFundahigado America