۱۲ خاصیت شگفت‌انگیز انبه برای سلامت عمومی بدن

 انبه، این میوه آبدار و شیرین که با نام «سلطان میوه‌ها» شناخته می‌شود، چیزی فراتر از یک خوراکی خوشمزه تابستانی است. عطر دل‌انگیز و طعم بهشتی آن هر کسی را مجذوب خود می‌کند، اما گنجینه واقعی این میوه در دل آن نهفته است. خواص انبه آن‌قدر گسترده و متنوع است که می‌تواند از سلامت قلب و پوست شما گرفته تا تقویت سیستم ایمنی و کمک به رشد کودکان، نقش موثری ایفا کند.

تاییدشده توسط

متخصص تغذیه اعظم ایلدرآبادی

متخصص تغذیه

شماره نظام پزشکی: ت-۹۱۶۹

مشاهده پروفایل

تایید شده توسط متخصصان مشاور مجله ایرانگان

این محتوا توسط متخصصان ما در ایرانگان بررسی و صحت علمی آن تایید شده است.

ارزش غذایی انبه

برای درک عمیق فواید انبه، ابتدا باید با شناسنامه تغذیه‌ای آن آشنا شویم. انبه یک میوه مغذی است؛ یعنی در ازای کالری نسبتاً پایین، حجم بالایی از ویتامین‌ها، مواد معدنی و ترکیبات گیاهی مفید را در اختیار بدن قرار می‌دهد. این میوه بیش از ۲۰ نوع ویتامین و ماده معدنی مختلف را در خود جای داده است که هر کدام نقشی حیاتی در سلامت ما ایفا می‌کنند.

در جدول زیر، ارزش غذایی یک فنجان (حدود ۱۶۵ گرم) انبه تازه خرد شده را مشاهده می‌کنید:

۱۲ خاصیت بی‌نظیر انبه برای سلامتی

اکنون که با ترکیبات مغذی این میوه آشنا شدیم، بیایید ببینیم این اعداد و ارقام در عمل چگونه به ارتقای سلامت ما کمک می‌کنند.

۱. تقویت دستگاه گوارش و کمک به هضم بهتر

یکی از شناخته‌شده‌ترین خواص انبه، تاثیر مثبت آن بر دستگاه گوارش است. این میوه از یک رویکرد سه‌جانبه برای بهبود هضم استفاده می‌کند که آن را از بسیاری میوه‌های دیگر متمایز می‌سازد.

اولاً، انبه حاوی گروهی از آنزیم‌های گوارشی به نام «آمیلاز» است. این آنزیم‌ها به بدن کمک می‌کنند تا کربوهیدرات‌های پیچیده و نشاسته‌های سنگین را به قندهای ساده‌تر تجزیه کند و فرآیند هضم را آسان‌تر سازد.

ثانیاً، انبه منبع غنی از فیبر غذایی است. فیبر موجود در انبه به دو شکل است: فیبر نامحلول که به مدفوع حجم می‌دهد و حرکت آن در روده را تسهیل می‌کند و از یبوست جلوگیری می‌کند. فیبر محلول، مانند پکتین، در دستگاه گوارش حالتی ژل‌مانند به خود می‌گیرد. این ژل به عنوان یک «پری‌بیوتیک» عمل کرده و باکتری‌های مفید روده را تغذیه می‌کند که برای سلامت کلی روده ضروری است.

این رویکرد ترکیبی (شیمیایی، فیزیکی و میکروبیومی) آن‌قدر موثر است که برخی مطالعات نشان داده‌اند مصرف انبه برای رفع یبوست حتی از مصرف مکمل‌های فیبر با دوز مشابه نیز کارآمدتر است.

۲. خواص انبه و شادابی و سلامت پوست

انبه یک ابزار قدرتمند برای مراقبت از پوست است که هم از درون و هم از بیرون به سلامت آن کمک می‌کند. وقتی انبه می‌خورید، بدن شما از مواد مغذی آن برای ساختن و محافظت از پوست بهره می‌برد. این میوه سرشار از ویتامین C است که برای تولید «کلاژن» ضروری است. کلاژن پروتئینی است که به پوست ساختار، استحکام و خاصیت ارتجاعی می‌بخشد و کمبود آن باعث ایجاد چین و چروک می‌شود.

علاوه بر این، خواص انبه برای پوست به دلیل وجود ویتامین A نیز هست. این ویتامین به تنظیم تولید چربی (سبوم) در پوست کمک می‌کند و کمبود آن می‌تواند با افزایش تولید کراتین، منافذ پوست را مسدود کرده و باعث ایجاد آکنه شود.

از سوی دیگر، انبه یک سپر دفاعی در برابر آسیب‌های محیطی است. آنتی‌اکسیدان‌های قدرتمندی مانند «مانگیفرین» و بتاکاروتن از پوست در برابر استرس اکسیداتیو ناشی از اشعه خورشید و آلودگی‌ها محافظت می‌کنند.7 ویتامین E موجود در انبه نیز در کنار ویتامین C، این سد دفاعی را تقویت می‌کند. جالب است بدانید که از کره و عصاره انبه به صورت موضعی در محصولات مراقبت از پوست نیز برای آبرسانی و ترمیم استفاده می‌شود.

۳. مدیریت وزن و همراهی در مسیر لاغری

شاید تصور کنید که یک میوه شیرین نمی‌تواند به کاهش وزن کمک کند، اما انبه این تصور را به چالش می‌کشد. خواص آب انبه برای لاغری (البته منظور آب میوه طبیعی و بدون شکر افزوده است) و خود میوه، به چند عامل کلیدی بستگی دارد. انبه به دلیل داشتن آب و فیبر فراوان، «چگالی کالری» پایینی دارد؛ یعنی شما می‌توانید حجم بیشتری از آن را با کالری کمتر مصرف کنید.

فیبر موجود در انبه نقش مهمی در ایجاد احساس سیری طولانی‌مدت دارد. این فیبر هضم را کند کرده و از گرسنگی زودهنگام و ریزه‌خواری بین وعده‌های غذایی جلوگیری می‌کند. این میوه به صورت هوشمندانه‌ای هوس خوردن شیرینی‌جات را با یک گزینه سالم و طبیعی برطرف می‌کند.

اگرچه انبه قند طبیعی دارد، اما فیبر آن سرعت جذب این قند در خون را کاهش می‌دهد و از نوسانات شدید قند خون که منجر به گرسنگی و ولع بیشتر می‌شود، جلوگیری می‌کند. ترکیبات پلی‌فنولی انبه ممکن است بر هورمون «لپتین» که میزان چربی بدن را تنظیم می‌کند، تأثیر مثبت داشته باشد. البته باید توجه داشت که انبه خشک به دلیل تراکم بالا، کالری و قند بسیار بیشتری دارد و باید در مصرف آن احتیاط کرد.

۴. سپری قدرتمند در برابر سرماخوردگی

انبه برای سرماخوردگی یک درمان مستقیم نیست، بلکه یک ابزار قدرتمند برای تقویت پیشگیرانه سیستم ایمنی بدن است. مصرف منظم انبه به بدن شما کمک می‌کند تا یک ارتش دفاعی قوی بسازد. یک فنجان انبه بیش از نیمی از نیاز روزانه شما به ویتامین C را تأمین می‌کند. ویتامین C یک آنتی‌اکسیدان حیاتی است که عملکرد سلول‌های ایمنی مانند نوتروفیل‌ها و لنفوسیت‌ها را تقویت می‌کند؛ این سلول‌ها سربازان خط مقدم بدن در مبارزه با عوامل بیماری‌زا هستند.

از خواص دیگر انبه می‌توان به مزان ویتامین A در این میوه اشاره کرد که برای حفظ سلامت و یکپارچگی غشاهای مخاطی (در بینی، گلو و ریه‌ها) ضروری است. در کنار این دو ویتامین کلیدی، مواد مغذی دیگری مانند مس، فولات و ویتامین B6 نیز به حمایت از عملکرد سیستم ایمنی کمک می‌کنند. تحقیقات نشان می‌دهد که اگرچه مصرف منظم ویتامین C از سرماخوردگی جلوگیری نمی‌کند، اما می‌تواند به طور قابل توجهی طول دوره بیماری و شدت علائم را کاهش دهد.

۵. تنظیم فشار خون برای قلبی آرام

انبه برای فشار خون یک انتخاب هوشمندانه است، زیرا به طور مستقیم به یکی از مهم‌ترین معادلات بیوشیمیایی بدن یعنی تعادل سدیم و پتاسیم کمک می‌کند.از این رو، یکی از خواص مهم انبه را کمک به تنظیم فشار خون می‌دانند. رژیم‌های غذایی مدرن اغلب سرشار از سدیم (نمک) هستند که باعث افزایش فشار خون می‌شود. انبه به طور طبیعی سدیم بسیار کمی دارد و در عین حال منبع خوبی از پتاسیم و منیزیم است.

پتاسیم مانند یک نیروی مخالف برای سدیم عمل می‌کند؛ به رگ‌های خونی کمک می‌کند تا شل و منبسط شوند و همچنین کلیه‌ها را تشویق می‌کند تا سدیم اضافی را از طریق ادرار دفع کنند. این اثر دوگانه به طور موثری به کاهش فشار خون کمک می‌کند. مطالعات، به ویژه بر روی زنان یائسه، نشان داده‌اند که مصرف منظم انبه می‌تواند به طور قابل توجهی فشار خون سیستولیک را کاهش دهد.

۶. حمایت از سلامت قلب و عروق

خواص انبه برای قلب فراتر از کنترل فشار خون است. این میوه یک سپر دفاعی چندلایه برای سیستم قلبی-عروقی فراهم می‌کند. یکی از ترکیبات منحصربه‌فرد انبه، آنتی‌اکسیدانی قوی به نام «مانگیفرین» است. مطالعات اولیه نشان می‌دهند که مانگیفرین می‌تواند از سلول‌های قلب در برابر التهاب و استرس اکسیداتیو محافظت کند.

علاوه بر این، فیبر محلول موجود در انبه به کاهش کلسترول LDL (کلسترول «بد») کمک می‌کند. این نوع فیبر در روده به کلسترول متصل شده و از جذب آن به جریان خون جلوگیری می‌کند. تحقیقات نشان داده‌اند که مصرف انبه می‌تواند به کاهش سطح کلسترول کل و LDL منجر شود. بنابراین، انبه به طور همزمان به مدیریت «لوله کشی» سیستم قلبی (فشار خون و کلسترول) و محافظت از خود «لوله‌ها» (رگ‌ها و سلول‌های قلب) در برابر آسیب‌های التهابی کمک می‌کند.

۷. کنترل هوشمندانه قند خون

شیرینی طبیعی انبه ممکن است افراد مبتلا به دیابت یا کسانی که نگران قند خون خود هستند را نگران کند. اما خواص انبه برای قند خون در تضاد با این تصور اولیه است. انبه تازه با وجود شیرینی، دارای «شاخص گلیسمی» (GI) پایینی در حدود ۵۱ است. این بدان معناست که قند آن به آرامی وارد جریان خون می‌شود و باعث جهش ناگهانی قند خون نمی‌شود.

راز این کنترل هوشمندانه در «بسته‌بندی» طبیعی قند انبه نهفته است. قند این میوه همراه با مقدار زیادی فیبر، آب و آنتی‌اکسیدان عرضه می‌شود. فیبر مانند یک ترمز عمل کرده و سرعت جذب قند را به شدت کاهش می‌دهد. آنتی‌اکسیدان‌ها نیز ممکن است به کاهش پاسخ استرسی بدن به افزایش قند خون کمک کنند. مطالعات نشان داده‌اند که افزایش قند خون پس از خوردن انبه به طور قابل توجهی کمتر از خوردن نان سفید با کالری مشابه است. برای کنترل بهتر، توصیه می‌شود انبه را در حد اعتدال (حدود نصف فنجان) و در کنار یک منبع پروتئین مانند ماست یا آجیل مصرف کنید.

۸. خواص انبه برای کودکان

خواص انبه برای کودکان آن را به یک میان‌وعده ایده‌آل برای دوران رشد تبدیل کرده است. این میوه یک جعبه ابزار تغذیه‌ای برای مقابله با چالش‌های سلامتی دوران کودکی فراهم می‌کند.

ویتامین C فراوان آن به تقویت سیستم ایمنی کمک می‌کند تا کودکان در برابر بیماری‌های رایج در مدرسه و مهدکودک مقاوم‌تر باشند. ویتامین B6 برای رشد مغز و بهبود عملکردهای شناختی مانند تمرکز و حافظه ضروری است. بافت نرم و طعم شیرین انبه نیز آن را برای کودکان، حتی آنهایی که بدغذا هستند، بسیار جذاب می‌کند و جایگزین سالمی برای تنقلات فرآوری‌شده و شیرین است.

تقویت بینایی و سلامت چشم

در دنیای امروز که کودکان زمان زیادی را صرف نگاه کردن به صفحه‌نمایش‌ها می‌کنند، سلامت چشم اهمیت ویژه‌ای دارد. انبه منبع خوبی از ویتامین A و همچنین دو آنتی‌اکسیدان قدرتمند به نام‌های «لوتئین» و «زآگزانتین» است. این ترکیبات در شبکیه چشم تجمع می‌یابند و مانند یک عینک آفتابی طبیعی عمل می‌کنند؛ آنها چشم را از آسیب‌های ناشی از نور آبی و اشعه‌های مضر خورشید محافظت کرده و خطر ابتلا به بیماری‌های چشمی در سنین بالاتر را کاهش می‌دهند.

خواص منحصربه‌فرد انبه برای زنان

انبه علاوه بر فواید عمومی، دارای خواص ویژه‌ای برای سلامت زنان در مراحل مختلف زندگی است.

۹. یک همراه مغذی در دوران بارداری

خواص انبه در بارداری آن را به یک میوه فوق‌العاده برای مادر و جنین تبدیل می‌کند. انبه منبع غنی از «فولات» (ویتامین B9) است. مصرف کافی فولات، به ویژه در سه ماهه اول بارداری، برای تشکیل لوله عصبی جنین حیاتی است و از نقص‌های مادرزادی جدی مغز و نخاع جلوگیری می‌کند.

یکی دیگر از خواص انبه برای جنین و مادر، توانایی آن در پیشگیری از کم‌خونی است. انبه حاوی مقداری آهن است، اما مهم‌تر از آن، سرشار از ویتامین C است. ویتامین C جذب آهن گیاهی (که در بسیاری از غذاهای دوران بارداری وجود دارد) را به شدت افزایش می‌دهد و به مبارزه با کم‌خونی ناشی از فقر آهن که در بین زنان باردار شایع است، کمک می‌کند. علاوه بر این، فیبر موجود در آن به رفع یبوست بارداری و ویتامین A به رشد سیستم ایمنی و بینایی جنین کمک می‌کند.

۱۰. حمایت از سلامت رحم و تخمدان

خواص انبه برای رحم و تخمدان به طور مستقیم نیست، بلکه از طریق حمایت از سیستم‌های بنیادین بدن عمل می‌کند. سلامت دستگاه تناسلی زنان به شدت به تعادل هورمونی، جریان خون مناسب و یکپارچگی بافت‌ها وابسته است. انبه حاوی مواد مغذی است که به این سیستم‌ها کمک می‌کند.

ویتامین‌های C و E به بهبود جریان خون و حفظ تعادل هورمونی کمک می‌کنند. ویتامین B6 نقش مهمی در تنظیم چرخه قاعدگی دارد. ویتامین C نیز با کمک به تولید کلاژن، به حفظ سلامت و خاصیت ارتجاعی بافت‌های بدن، از جمله بافت‌های دستگاه تناسلی، کمک می‌کند. بنابراین، انبه با تقویت پایه‌های سلامت بدن، به طور غیرمستقیم به عملکرد بهینه رحم و تخمدان‌ها کمک می‌کند. در این زمینه، خواص هسته انبه برای رحم نیز در طب سنتی مورد توجه بوده، هرچند تحقیقات علمی مدرن در این باره هنوز در مراحل اولیه است.

۱۱. خواص ضدسرطانی انبه

انبه سرشار از ترکیبات گیاهی به نام پلی‌فنول‌ها است که خواص آنتی‌اکسیدانی و ضدالتهابی قوی دارند. این ترکیبات با خنثی کردن رادیکال‌های آزاد، از سلول‌های بدن در برابر آسیب‌هایی که می‌تواند منجر به بیماری‌های مزمن از جمله سرطان شود، محافظت می‌کنند.

مطالعات آزمایشگاهی و حیوانی نشان داده‌اند که پلی‌فنول‌های انبه، به ویژه مانگیفرین، ممکن است رشد سلول‌های سرطانی مختلف از جمله سرطان سینه، روده بزرگ و پوست را مهار کنند. با این حال، ذکر این نکته بسیار مهم است که این تحقیقات هنوز در مراحل اولیه هستند و برای تأیید این اثرات در انسان به مطالعات بالینی بیشتری نیاز است. بنابراین، انبه را باید به عنوان بخشی از یک رژیم غذایی سالم و ضدالتهابی در نظر گرفت، نه یک درمان قطعی برای سرطان.

۱۲. گنجینه‌های فراموش‌شده؛ خواص پودر و هسته انبه

فواید انبه به گوشت شیرین آن محدود نمی‌شود. بخش‌های دیگر این میوه نیز دارای خواص ارزشمندی هستند. خواص پودر انبه که از انبه کال و خشک‌شده تهیه می‌شود و به آن «آمچور» می‌گویند، در آشپزی هندی کاربرد فراوانی دارد. این پودر منبع فشرده‌ای از آهن و ویتامین‌های A و E است و به بهبود هضم و کاهش اسیدیته معده کمک می‌کند.

هسته انبه که معمولاً دور ریخته می‌شود، یکی از غنی‌ترین منابع آنتی‌اکسیدان مانگیفرین در کل گیاه است. تحقیقات علمی در حال بررسی پتانسیل این بخش‌های کمتر شناخته‌شده انبه برای استفاده در مکمل‌های غذایی و دارویی هستند. این نگاه جامع به میوه، ارزش غذایی آن را دوچندان می‌کند.

انبه، این هدیه طلایی طبیعت، ترکیبی بی‌نظیر از طعم دلپذیر و فواید سلامتی است. از تقویت گوارش و درخشان کردن پوست گرفته تا حمایت از قلب و سیستم ایمنی، این میوه نشان داده است که شایسته لقب «سلطان میوه‌ها» است. نباید خواص انبه را نادیده گرفت: گنجاندن انبه تازه و کامل در یک رژیم غذایی متعادل، راهی خوشمزه برای سرمایه‌گذاری روی سلامتی امروز و فردای شماست.

منابع: Cleveland Clinic Health – American Heart Association – Healthline – Webmd