الکتروموتور چیست و چگونه کار میکند؟
در سادهترین تعریف، الکتروموتور یا موتور الکتریکی، دستگاهی است که انرژی الکتریکی را به انرژی مکانیکی تبدیل میکند. این تبدیل انرژی، نیروی لازم برای به حرکت درآوردن هر چیزی، از یک اسباببازی کوچک گرفته تا یک قطار سریعالسیر را فراهم میآورد.
داستان تولد موتورهای الکتریکی یک شبه اتفاق نیفتاد، بلکه حاصل کنار هم قرار گرفتن اکتشافات علمی بزرگ در قرن نوزدهم بود. این سفر شگفتانگیز با کشف رابطه بین الکتریسیته و مغناطیس آغاز شد. در سال ۱۸۲۰، هانس کریستین اورستد، دانشمند دانمارکی، به طور اتفاقی دریافت که عبور جریان الکتریکی از یک سیم، عقربه قطبنمای کنار آن را به حرکت درمیآورد. این مشاهده، جرقهای بود که نشان داد الکتریسیته میتواند نیروی مکانیکی (حرکت) ایجاد کند.
اندکی بعد، مایکل فارادی، فیزیکدان بزرگ انگلیسی، در سال ۱۸۳۱ اصل «القای الکترومغناطیسی» را کشف کرد که سنگ بنای ساخت تمام موتورهای الکتریکی و ژنراتورها شد. با این حال، اولین الکتروموتور کاربردی در سال ۱۸۳۴ توسط یک آهنگر و مخترع آمریکایی به نام توماس داونپورت ساخته شد. او موتوری ساخت که با باتری کار میکرد و توانست یک دستگاه چاپ کوچک را به حرکت درآورد؛ این اولین باری بود که یک موتور الکتریکی یک وظیفه واقعی را انجام میداد.
اما نقطه عطف بزرگ در اواخر دهه ۱۸۸۰ با نبوغ نیکولا تسلا رقم خورد. اختراع موتور القایی جریان متناوب (AC) توسط او، انقلابی در صنعت برق ایجاد کرد. این اختراع نهتنها امکان انتقال برق در فواصل طولانی را فراهم ساخت، بلکه راه را برای استفاده گسترده از الکتروموتورها در کارخانهها و صنایع باز کرد و زمینهساز رویدادی شد که از آن به عنوان «انقلاب صنعتی دوم» یاد میشود.
موتور الکتریکی چگونه کار میکند؟
برای اینکه بفهمیم موتور الکتریکی چگونه کار میکند، نیازی به فرمولهای پیچیده نیست. اساس کار تمام الکتروموتورها بر یک اصل فیزیکی بسیار ساده استوار است: برهمکنش میدانهای مغناطیسی. تصور کنید دو آهنربای ساده را در دست دارید. همانطور که میدانید، قطبهای همنام (شمال با شمال) یکدیگر را دفع میکنند و قطبهای غیرهمنام (شمال با جنوب) یکدیگر را جذب میکنند. این نیروی جذب و دفع، اساس حرکت در یک الکتروموتور است.
در یک موتور الکتریکی، حداقل دو میدان مغناطیسی وجود دارد. یکی از این میدانها معمولاً ثابت است (توسط آهنرباهای دائمی یا یک سیمپیچ ثابت) و دیگری متحرک است (توسط سیمپیچی که روی یک محور چرخان قرار دارد). وقتی جریان الکتریکی از سیمپیچ متحرک عبور میکند، آن را به یک آهنربای موقت (الکترومغناطیس) تبدیل میکند. برهمکنش بین این دو آهنربا (یکی ثابت و دیگری موقت) باعث ایجاد یک نیروی چرخشی یا گشتاور میشود که محور موتور را به چرخش درمیآورد.
این پدیده بر اساس قانون نیروی لورنتس است که میگوید هرگاه یک رسانای حامل جریان در یک میدان مغناطیسی قرار گیرد، از طرف میدان به آن نیرو وارد میشود. این نیرو همان چیزی است که باعث چرخش مداوم روتور (بخش متحرک) موتور میشود.
تفاوت اساسی بین موتورهای الکتریکی و ژنراتورها
یک نکته مهم که اغلب باعث سردرگمی میشود، تفاوت بین موتورهای الکتریکی و ژنراتورها است. این دو دستگاه در واقع دو روی یک سکه هستند. در حالی که یک الکتروموتور انرژی الکتریکی را به انرژی مکانیکی (حرکت) تبدیل میکند، یک ژنراتور دقیقاً برعکس عمل کرده و انرژی مکانیکی را به انرژی الکتریکی تبدیل میکند. جالب است بدانید که از نظر ساختار مکانیکی، یک موتور و یک ژنراتور میتوانند کاملاً یکسان باشند.
انواع الکتروموتور
دنیای موتورهای الکتریکی بسیار گسترده و متنوع است. هر نوع موتور برای کاربرد خاصی طراحی شده و ویژگیهای منحصربهفردی دارد. درک این تفاوتها به ما کمک میکند تا برای هر نیازی، از یک پنکه خانگی گرفته تا یک پمپ صنعتی غولپیکر، انتخاب درستی داشته باشیم.
دو دنیای متفاوت؛ موتورهای جریان متناوب (AC) و جریان مستقیم (DC)
اولین و اساسیترین دستهبندی الکتروموتورها بر اساس نوع منبع تغذیه آنهاست.
- موتورهای AC (جریان متناوب): این موتورها با جریان برق متناوب کار میکنند که همان برق شهری است و از طریق شبکه سراسری توزیع میشود. موتورهای AC به دلیل ساختار ساده، دوام بالا و نیاز به نگهداری کمتر، پرکاربردترین نوع موتور در صنعت و لوازم خانگی هستند.
- موتورهای DC (جریان مستقیم): این موتورها با جریان برق مستقیم که از منابعی مانند باتری، آداپتور یا یکسوسازها تأمین میشود، کار میکنند. موتورهای DC به دلیل گشتاور راهاندازی بالا و قابلیت کنترل دقیق سرعت، در کاربردهایی مانند خودروهای برقی، اسباببازیها و تجهیزات الکترونیکی دقیق بسیار محبوب هستند.
الکتروموتور تک فاز
الکتروموتور تک فاز یک نوع موتور AC است که با برق تک فاز (برق شهری معمولی با دو سیم فاز و نول) کار میکند. به دلیل دسترسی آسان به این نوع برق، این موتورها به طور گسترده در مصارف خانگی، اداری و کارگاههای کوچک استفاده میشوند. کاربردهای رایج آن شامل یخچال، ماشین لباسشویی، کولر، پنکه و ابزارهای برقی کوچک است.
چرا موتورهای تک فاز به خازن نیاز دارند؟
یک الکتروموتور تک فاز به خودی خود نمیتواند میدان مغناطیسی چرخان لازم برای شروع حرکت را ایجاد کند. به همین دلیل، برای راهاندازی به یک مکانیزم کمکی نیاز دارد. رایجترین روش، استفاده از یک سیمپیچ کمکی و یک خازن است. خازن یک اختلاف فاز در جریان سیمپیچ کمکی ایجاد میکند که منجر به تولید یک میدان مغناطیسی دوار ضعیف و در نتیجه، شروع چرخش روتور میشود.
الکتروموتور سه فاز
الکتروموتور سه فاز اسب کاری دنیای صنعت است. این موتور قدرتمند با برق سه فاز کار میکند که در محیطهای صنعتی و تجاری در دسترس است. این موتورها به دلیل مزایای متعدد، انتخاب اول برای کاربردهای سنگین هستند.
مزایای اصلی یک الکتروموتور سه فاز شامل راندمان بالاتر، ساختار سادهتر و مقاومتر (بهویژه در نوع قفس سنجابی)، عدم نیاز به خازن یا مکانیزم راهانداز، و تولید توان بسیار بالاتر نسبت به موتورهای تک فاز است. این ویژگیها آنها را برای به حرکت درآوردن پمپها، کمپرسورها، نوار نقالهها، آسانسورها و تقریباً تمام ماشینآلات سنگین در صنایع نفت، فولاد، سیمان و پتروشیمی ایدهآل میسازد.
مقایسه عملکرد الکتروموتور سه فاز با تک فاز
انتخاب بین این دو نوع موتور به کاربرد شما بستگی دارد. موتور تک فاز برای مصارف سبک و خانگی که دسترسی به برق سه فاز وجود ندارد، بهترین گزینه است. اما برای کاربردهای صنعتی که به قدرت، دوام و راندمان بالا نیاز است، الکتروموتور سه فاز بدون شک انتخاب برتر است.
نسل جدید بهرهوری؛ آشنایی با الکتروموتور BLDC
الکتروموتور BLDC یا موتور DC بدون جاروبک (Brushless DC)، یک جهش بزرگ در فناوری موتورهای الکتریکی محسوب میشود. این موتورها، همانطور که از نامشان پیداست، فاقد جاروبکهای مکانیکی هستند که در موتورهای DC سنتی وظیفه انتقال جریان به روتور را بر عهده دارند. حذف این قطعات سایشی، مزایای چشمگیری به همراه داشته است.
یک الکتروموتور BLDC از یک کنترلر الکترونیکی برای هدایت جریان به سیمپیچها استفاده میکند. این ویژگی باعث میشود این موتورها راندمان بسیار بالایی (معمولاً بین ۸۵ تا ۹۰ درصد)، عمر طولانیتر، صدای کمتر، و نیاز به نگهداری تقریباً صفر داشته باشند.26 قابلیت کنترل دقیق سرعت و گشتاور، آنها را به گزینهای ایدهآل برای فناوریهای مدرن مانند خودروهای برقی، پهپادها، رباتیک و لوازم خانگی پیشرفته تبدیل کرده است.
قدرت تحت کنترل؛ الکتروموتور گیربکس دار چیست؟
در بسیاری از کاربردهای صنعتی، ما به سرعت بالا نیاز نداریم، بلکه به قدرت (گشتاور) بالا در سرعت پایین احتیاج داریم. اینجا است که الکتروموتور گیربکس دار وارد میدان میشود. این دستگاه در واقع ترکیبی از یک الکتروموتور استاندارد و یک گیربکس (جعبهدنده) است که به صورت یک واحد یکپارچه عرضه میشود.
وظیفه اصلی گیربکس، کاهش سرعت چرخش بالای موتور و تبدیل آن به سرعت پایینتر اما با گشتاور بسیار بیشتر است. این رابطه معکوس است: هرچه سرعت خروجی کمتر شود، گشتاور افزایش مییابد. به همین دلیل، از الکتروموتور گیربکس دار در نوار نقالهها، میکسرها، بالابرها و هر دستگاهی که نیاز به حرکت آهسته و قدرتمند دارد، استفاده میشود.
ایمنی در شرایط بحرانی؛ معرفی الکتروموتور ضد انفجار
در محیطهایی مانند پالایشگاههای نفت و گاز، معادن، یا کارخانههای شیمیایی که گازها، بخارات یا گرد و غبار قابل اشتعال وجود دارد، یک جرقه کوچک میتواند فاجعه به بار آورد. الکتروموتور ضد انفجار (Explosion-Proof) برای کارکرد ایمن در چنین محیطهای پرخطری طراحی شده است.
یک تصور غلط رایج این است که این موتورها در برابر انفجار خارجی مقاوم هستند. در حقیقت، طراحی یک الکتروموتور ضد انفجار به گونهای است که اگر جرقهای در داخل موتور رخ دهد و باعث انفجار داخلی شود، محفظه بسیار محکم و مهر و موم شده آن (معمولاً از جنس چدن) از خروج شعله و گازهای داغ به محیط بیرون جلوگیری میکند و مانع از احتراق اتمسفر قابل اشتعال اطراف میشود.
نگاهی به موتورهای خاص: پلهای، سروو و یونیورسال
علاوه بر دستهبندیهای اصلی، انواع دیگری از موتورها برای کاربردهای خاص وجود دارند:
- موتور پلهای (Stepper Motor): این موتور به جای چرخش پیوسته، در گامها یا پلههای دقیق و مشخص حرکت میکند. این ویژگی آن را برای کنترل موقعیت دقیق در دستگاههایی مانند پرینترهای سهبعدی و ماشینهای CNC ایدهآل میسازد.
- سروو موتور (Servo Motor): یک سیستم حلقه بسته است که شامل یک موتور، یک مدار کنترل و یک سنسور بازخورد است. این ساختار به سروو موتور اجازه میدهد تا موقعیت، سرعت و گشتاور را با دقتی فوقالعاده بالا کنترل کند و به همین دلیل در رباتیک و اتوماسیون صنعتی کاربرد فراوان دارد.
- موتور یونیورسال (Universal Motor): این موتور یک ویژگی جالب دارد: میتواند هم با برق AC و هم با برق DC کار کند. موتورهای یونیورسال سرعت و گشتاور بالایی دارند و معمولاً در ابزارهای برقی قابل حمل مانند دریل و مخلوطکنهای خانگی یافت میشوند.
اجزاء موتورهای الکتریکی
اگرچه انواع الکتروموتور بسیار متنوع هستند، اما تقریباً همه آنها از چند جزء اصلی و مشترک تشکیل شدهاند. شناخت این قطعات به ما کمک میکند تا درک بهتری از نحوه کار این ماشینهای شگفتانگیز داشته باشیم.
استاتور و روتور
هر الکتروموتور دو بخش اصلی دارد که اساس کار آن را تشکیل میدهند:
- استاتور: این بخش، قسمت ثابت موتور است. استاتور از ورقههای نازک فولادی ساخته شده و سیمپیچها در شیارهای آن قرار میگیرند. وظیفه استاتور ایجاد یک میدان مغناطیسی (ثابت یا چرخان، بسته به نوع موتور) است.
- روتور: این بخش، قسمت متحرک و چرخان موتور است که روی یک محور (شفت) سوار شده است. روتور تحت تأثیر نیروی مغناطیسی تولید شده توسط استاتور به چرخش درمیآید و انرژی مکانیکی را تولید میکند. فاصله هوایی بسیار کم بین روتور و استاتور، که به آن «فاصله هوایی» (Air Gap) میگویند، برای عملکرد بهینه موتور بسیار حیاتی است.
سیم پیچی الکتروموتور
سیم پیچی الکتروموتور مجموعهای از حلقههای سیم (معمولاً مسی) است که به دور هستههای آهنی در استاتور یا روتور پیچیده میشوند. این سیمپیچها مانند رگهای موتور عمل میکنند. با عبور جریان الکتریکی از آنها، به آهنرباهای الکتریکی قدرتمندی تبدیل میشوند و قطبهای مغناطیسی لازم برای ایجاد نیروی دافعه و جاذبه و در نتیجه چرخش را به وجود میآورند. کیفیت سیم پیچی الکتروموتور، از جمله جنس سیم و دقت در پیچیدن، تأثیر مستقیمی بر راندمان و طول عمر موتور دارد.
نقش بلبرینگها، شفت و سایر قطعات کلیدی
علاوه بر استاتور و روتور، قطعات دیگری نیز در عملکرد صحیح یک الکتروموتور نقش دارند:
- بلبرینگ: روتور برای چرخش روان و بدون اصطکاک به تکیهگاه نیاز دارد. بلبرینگها این وظیفه را بر عهده دارند و شفت را در مرکز استاتور نگه میدارند.
- شفت: محور فولادی است که از مرکز روتور عبور کرده و نیروی چرخشی تولید شده را به خارج از موتور منتقل میکند تا به دستگاه مورد نظر (مانند پمپ یا فن) متصل شود.
- کموتاتور: این قطعه که در بسیاری از موتورهای DC وجود دارد، یک سوئیچ الکتریکی چرخان است. وظیفه آن معکوس کردن جهت جریان در سیمپیچ روتور در هر نیمدور چرخش است تا گشتاور همواره در یک جهت اعمال شده و چرخش ادامه یابد.
- پوسته: بدنه خارجی موتور که از اجزای داخلی در برابر گرد و غبار، رطوبت و آسیبهای فیزیکی محافظت میکند و به خنکسازی موتور نیز کمک میکند.
بهترین برندهای الکتروموتور
بازار الکتروموتور در ایران ترکیبی از تولیدکنندگان داخلی باسابقه و برندهای معتبر بینالمللی است. انتخاب برند مناسب به عواملی مانند بودجه، کاربرد و سطح اطمینان مورد نیاز بستگی دارد.
تولیدکنندگان برتر ایرانی؛ الکتروموتور موتوژن، الکتروژن و جمکو
صنعت ایران دارای تولیدکنندگان توانمندی در زمینه موتورهای الکتریکی است که محصولاتشان در بسیاری از صنایع کشور مورد استفاده قرار میگیرد.
- الکتروموتور موتوژن (Motogen): شرکت موتوژن تبریز یکی از قدیمیترین و معتبرترین تولیدکنندگان الکتروموتور در ایران و خاورمیانه است. این شرکت طیف وسیعی از محصولات شامل الکتروموتور تک فاز، الکتروموتور سه فاز و حتی اولین الکتروموتور ضد انفجار ایرانی را تولید میکند. الکتروموتور موتوژن به دلیل کیفیت بالا، دوام و قیمت رقابتی، یکی از محبوبترین گزینهها در بازار داخلی است.
- الکتروموتور الکتروژن (Electrogen): الکتروژن یکی دیگر از غولهای تولید الکتروموتور در ایران است که با بهرهگیری از دانش فنی شرکتهای اروپایی، محصولاتی با کیفیت و طراحی مدرن تولید میکند. الکتروموتور الکتروژن علاوه بر موتورهای صنعتی، در تولید موتورهای لوازم خانگی مانند موتور کولر نیز شهرت دارد و به عنوان گزینهای با ارزش خرید بالا شناخته میشود.
- الکتروموتور جمکو (Jemco): شرکت جمکو به صورت تخصصی بر تولید الکتروموتورهای سه فاز صنعتی بزرگ و سنگین با پوسته چدنی تمرکز دارد. محصولات الکتروموتور جمکو به دلیل استحکام و قدرت بالا، در صنایع مادر مانند فولاد، سیمان، نفت و گاز و پتروشیمی کاربرد گستردهای دارند.
غول مهندسی آلمان؛ جایگاه الکتروموتور زیمنس در بازار
الکتروموتور زیمنس (Siemens) به عنوان یک معیار جهانی برای کیفیت، نوآوری و راندمان شناخته میشود. این برند آلمانی محصولاتی با بالاترین استانداردهای کیفی (مانند راندمان IE3 و IE4) تولید میکند که برای کاربردهای بسیار حساس و سنگین صنعتی ایدهآل هستند. اگرچه الکتروموتور زیمنس قیمت بالاتری نسبت به رقبای خود دارد، اما طول عمر بالا، قابلیت اطمینان فوقالعاده و مصرف انرژی بهینه، این هزینه اولیه را در درازمدت توجیه میکند. لازم به ذکر است که امروزه بخش بزرگی از تولیدات زیمنس برای بهینهسازی هزینهها در کارخانههای این شرکت در جمهوری چک انجام میشود، اما کیفیت محصولات همچنان تحت نظارت دقیق مهندسی آلمان قرار دارد.
نگاهی به برندهای معتبر الکتروموتور چینی
در سالهای اخیر، الکتروموتور چینی سهم بزرگی از بازار ایران را به خود اختصاص داده است. این موتورها در طیف وسیعی از کیفیتها و قیمتها عرضه میشوند و برای بسیاری از کاربردهای عمومی و غیرحساس، گزینهای اقتصادی و قابل قبول به شمار میروند. برندهای معتبری مانند استریم (Stream)، کاجیلی (Kaijieli) و گوانگلو (Guanglu) توانستهاند با ارائه محصولاتی با کیفیت مناسب و قیمت رقابتی، جایگاه خوبی در بازار ایران پیدا کنند. هنگام خرید الکتروموتور چینی، توجه به اعتبار فروشنده و انتخاب برندهای شناختهشدهتر اهمیت زیادی دارد.
لیست قیمت الکتروموتور
قیمت الکتروموتور یک عدد ثابت نیست و به عوامل متعددی بستگی دارد. درک این عوامل به شما کمک میکند تا بودجه خود را بهتر مدیریت کرده و انتخابی هوشمندانه داشته باشید.
عوامل تعیینکننده قیمت الکتروموتور در ایران
مهمترین عواملی که بر قیمت الکتروموتور تأثیر میگذارند عبارتند از:
۱. توان موتور (کیلووات یا اسب بخار): این مهمترین عامل است. هرچه توان موتور بالاتر باشد، قیمت آن نیز به صورت تصاعدی افزایش مییابد.
۲. نوع موتور: قیمت الکتروموتور سه فاز معمولاً در توانهای مشابه، کمی ارزانتر از قیمت الکتروموتور تک فاز است. موتورهای خاص مانند الکتروموتور ضد انفجار یا الکتروموتور گیربکس دار به دلیل ساختار پیچیدهتر، قیمت بسیار بالاتری دارند.
۳. برند: برندهای اروپایی مانند زیمنس گرانترین، برندهای معتبر ایرانی مانند موتوژن و جمکو در رده بعدی، و برندهای چینی در پایینترین رده قیمتی قرار دارند.
۴. جنس پوسته: در توانهای بالا، موتورهای با پوسته چدنی که مقاومتر هستند، معمولاً گرانتر از مدلهای آلومینیومی هستند.
۵. سرعت (RPM): در یک توان مشخص، سرعتهای مختلف ممکن است قیمتهای متفاوتی داشته باشند.
بازه قیمتی انواع موتورها (تک فاز، سه فاز، صنعتی و کوچک)
برای ارائه یک دید کلی، در جدول زیر بازه قیمتی تقریبی برخی از انواع پرکاربرد الکتروموتور در بازار ایران (بر اساس قیمتهای پاییز سال ۱۴۰۴) آورده شده است. این قیمتها صرفاً جهت اطلاع بوده و ممکن است با توجه به نوسانات بازار تغییر کنند.
نوع الکتروموتور | توان حدودی | برندهای نمونه | بازه قیمت تقریبی (تومان) |
الکتروموتور کوچک DC (برای سرگرمی) | - | عمومی | ۱۰۰,۰۰۰ تا ۵۰۰,۰۰۰ |
الکتروموتور تک فاز | ۱.۵ کیلووات (۲ اسب بخار) | الکتروژن، موتوژن، چینی | ۸,۰۰۰,۰۰۰ تا ۱۰,۰۰۰,۰۰۰ |
الکتروموتور سه فاز | ۵.۵ کیلووات (۷.۵ اسب بخار) | موتوژن، جمکو، چینی | ۲۴,۰۰۰,۰۰۰ تا ۳۰,۰۰۰,۰۰۰ |
الکتروموتور سه فاز | ۳۷ کیلووات (۵۰ اسب بخار) | موتوژن، الکتروژن | ۱۱۰,۰۰۰,۰۰۰ تا ۱۲۰,۰۰۰,۰۰۰ |
الکتروموتور سه فاز سنگین | ۷۵ کیلووات (۱۰۰ اسب بخار) | جمکو | ۲۳۰,۰۰۰,۰۰۰ به بالا |
نکات کلیدی هنگام خرید الکتروموتور
خرید الکتروموتور مناسب، فرآیندی است که نیازمند دقت و توجه به جزئیات فنی است. انتخاب اشتباه میتواند منجر به کاهش کارایی، افزایش مصرف انرژی و حتی آسیب به تجهیزات شما شود.
اولین قدم؛ تعیین توان، سرعت و ولتاژ مورد نیاز
قبل از هر چیز، باید نیاز دقیق خود را مشخص کنید:
- توان: دستگاه شما به چه مقدار قدرت (بر حسب کیلووات یا اسب بخار) نیاز دارد؟
- سرعت: سرعت چرخش مورد نیاز شفت خروجی چقدر است (بر حسب دور بر دقیقه یا RPM)؟ سرعتهای استاندارد معمولاً حدود ۳۰۰۰، ۱۵۰۰، ۱۰۰۰ و ۷۵۰ دور بر دقیقه هستند.
- ولتاژ: منبع برق شما چیست؟ برق تک فاز ۲۲۰ ولت یا برق سه فاز ۳۸۰ ولت؟
پلاکخوانی؛ رمزگشایی شناسنامه الکتروموتور
هر الکتروموتور دارای یک پلاک فلزی است که شناسنامه آن محسوب میشود. یادگیری نحوه خواندن این پلاک، کلید انتخاب درست است. اطلاعات مهم روی پلاک عبارتند از: توان (KW/HP)، ولتاژ (V)، فرکانس (Hz)، جریان نامی (A)، سرعت (RPM)، سایز فریم (Frame Size)، درجه حفاظت (IP) و کلاس حرارتی.
اهمیت کلاس حرارتی و درجه حفاظت (IP) در انتخاب موتور
دو پارامتر بسیار مهم که اغلب نادیده گرفته میشوند، کلاس حرارتی و درجه حفاظت هستند:
- کلاس حرارتی (Insulation Class): این پارامتر (مانند F یا H) نشاندهنده حداکثر دمایی است که عایق سیمپیچهای موتور میتواند تحمل کند. برای محیطهای گرم یا کارکردهای دائم و سنگین، انتخاب کلاس حرارتی بالاتر ضروری است.
- درجه حفاظت (IP Rating): این کد دو رقمی (مانند IP55) میزان مقاومت پوسته موتور در برابر نفوذ اجسام خارجی (رقم اول) و آب (رقم دوم) را نشان میدهد. برای مثال، IP55 به معنای حفاظت کامل در برابر گرد و غبار و مقاومت در برابر پاشش آب از هر جهت است. انتخاب IP مناسب با توجه به محیط نصب (مثلاً یک کارگاه پر گرد و غبار یا یک محیط مرطوب) برای طول عمر موتور حیاتی است.
انتخاب بین بدنه چدنی و آلومینیومی
جنس پوسته موتور نیز در انتخاب آن مؤثر است. پوستههای چدنی سنگینتر، مقاومتر و در دفع حرارت بهتر عمل میکنند و معمولاً برای موتورهای صنعتی بزرگتر استفاده میشوند. پوستههای آلومینیومی سبکتر و در برابر خوردگی مقاومتر هستند و در موتورهای کوچکتر رایجاند.
