تابلو برق

تابلو برق چیست؟ اجزا، انواع، ساخت و لیست قیمت در ایران

در دنیای امروز که الکتریسیته شریان حیاتی زندگی مدرن به شمار می‌رود، مدیریت و توزیع ایمن این انرژی قدرتمند، اهمیتی انکارناپذیر دارد. در کانون هر سیستم الکتریکی، از یک واحد مسکونی کوچک تا یک مجموعه‌ی صنعتی عظیم، تجهیزی به نام تابلو برق قرار گرفته است که همچون مغز متفکر، وظیفه‌ی کنترل و هدایت جریان برق را بر عهده دارد. این محفظه، مرکز فرماندهی است که نیروی برق را به شکلی ایمن، سازمان‌یافته و کارآمد به مصرف‌کنندگان نهایی می‌رساند و از تجهیزات و جان انسان‌ها در برابر خطرات احتمالی محافظت می‌کند. در این مقاله به طور جامع به این پرسش پاسخ می‌دهیم که تابلو برق چیست و شما را با اجزا، انواع تابلو برق، فرآیند ساخت و حدود قیمت آن در بازار ایران آشنا می‌کنیم.

تابلو برق چیست؟

تابلو برق به زبان ساده، یک کابینت یا محفظه‌ی محافظ است که مجموعه‌ای از تجهیزات الکتریکی و الکترونیکی را در خود جای می‌دهد. وظیفه‌ی اصلی این مجموعه، دریافت انرژی الکتریکی از یک ورودی اصلی و توزیع آن میان چندین مدار خروجی مجزا و قابل کنترل است. این ساختار علاوه‌بر ایجاد نظم در سیم‌کشی، دو هدف حیاتی را دنبال می‌کند: حفاظت از افراد در برابر خطر برق‌گرفتگی و محافظت از دستگاه‌های الکتریکی در مقابل آسیب‌های ناشی از اختلالاتی مانند اتصال کوتاه و اضافه‌بار.

در گذشته، قطعات الکتریکی بدون هیچ‌گونه محافظی روی دیوارها نصب می‌شدند که این امر خطرات جانی و مالی فراوانی را به همراه داشت. با پیچیده‌تر شدن سیستم‌ها، نیاز به یک راهکار ایمن و متمرکز احساس شد که این نیاز، به پیدایش محفظه‌های بسته‌ای منجر شد که امروز آن‌ها را با نام تابلو برق می‌شناسیم. این محفظه‌ها معمولا از فلز یا پلاستیک‌های مقاوم ساخته می‌شوند و قطعات حساس داخلی را از گزند عوامل محیطی مانند گرد و غبار، رطوبت و ضربات فیزیکی در امان نگه می‌دارند.

قلب تپنده‌ی سیستم الکتریکی

برای درک بهتر اهمیت این تجهیز، می‌توان آن را به قلب یک موجود زنده تشبیه کرد. همان‌طور که قلب، خون را به تمام اعضای بدن پمپاژ می‌کند، تابلو برق نیز نیروی الکتریسیته را به هر پریز، لامپ و دستگاهی در یک ساختمان می‌رساند. بدون آن، سیستم الکتریکی مجموعه‌ای آشفته، خطرناک و ناکارآمد خواهد بود.

یکی از بزرگ‌ترین مزایای استفاده از این تجهیز، تسهیل فرآیند عیب‌یابی و نگهداری است. هنگامی که مشکلی در یک بخش از سیستم الکتریکی رخ می‌دهد، تجهیزات حفاظتی داخل تابلو، تنها مدار معیوب را قطع می‌کنند و از قطع کامل برق کل مجموعه جلوگیری به عمل می‌آورند. این ویژگی به تکنسین‌ها اجازه می‌دهد تا به سرعت منشا مشکل را پیدا و آن را برطرف کنند.

نگاهی به درون محفظه

اگرچه ظاهر یک تابلو برق ممکن است ساده به نظر برسد، اما درون آن مجموعه‌ای از قطعات کلیدی با وظایف مشخص قرار گرفته‌اند:

  • محفظه (Enclosure): بدنه‌ی خارجی تابلو که از قطعات داخلی در برابر عوامل خارجی محافظت می‌کند.
  • کلیدها و فیوزها (Circuit Breakers & Fuses): این قطعات دروازه‌بان‌های جریان برق هستند. آن‌ها مدارها را در برابر جریان بیش از حد مجاز محافظت کرده و در صورت بروز خطا، به طور خودکار جریان را قطع می‌کنند.
  • شینه یا باسبار (Busbar): معمولا یک شمش مسی یا آلومینیومی است که برق ورودی اصلی را دریافت و آن را بین مدارهای خروجی مختلف توزیع می‌کند.
  • ترمینال‌ها (Terminals): نقاط اتصال امنی هستند که سیم‌های ورودی و خروجی به آن‌ها متصل می‌شوند و ارتباطی پایدار و مطمئن را تضمین می‌کنند.

با گذشت زمان و افزایش وابستگی ما به دستگاه‌های الکترونیکی حساس، نقش تابلو برق از یک جعبه‌ی حفاظتی ساده به یک مرکز مدیریت هوشمند تکامل یافته است. امروزه شاهد ظهور تابلوهای تخصصی برای کاربردهای ویژه مانند مدیریت برق اضطراری یا کنترل سیستم‌های هوشمند هستیم که نشان‌دهنده‌ی اهمیت روزافزون این جزء حیاتی در زیرساخت‌های مدرن است.

آشنایی با انواع تابلو برق

تابلوهای برق بر اساس فاکتورهای گوناگونی دسته‌بندی می‌شوند که شناخت آن‌ها به انتخاب گزینه‌ی مناسب برای هر کاربرد کمک شایانی می‌کند. پیش از پرداختن به مدل‌های خاص، بهتر است با دسته‌بندی‌های کلی آشنا شویم:

  • بر اساس سطح ولتاژ: تابلوها به سه دسته‌ی اصلی فشار ضعیف (LV) تا ۱۰۰۰ ولت، فشار متوسط (MV) از ۱ تا ۳۶ کیلوولت و فشار قوی (HV) بالاتر از ۳۶ کیلوولت تقسیم می‌شوند. تابلوهای مورد استفاده در ساختمان‌ها و صنایع کوچک معمولا از نوع فشار ضعیف هستند.
  • بر اساس محل نصب: تابلوها به دو گروه داخلی (Indoor) برای فضاهای سرپوشیده و بیرونی (Outdoor) برای فضاهای باز دسته‌بندی می‌شوند. تابلوهای بیرونی باید در برابر شرایط جوی مانند باران و گرد و غبار مقاوم باشند و دارای درجه حفاظت (IP) بالاتری هستند.
  • بر اساس ساختار: این دسته‌بندی شامل تابلوهای ایستاده (Freestanding) که روی زمین قرار می‌گیرند و تابلوهای دیواری (Wall-mounted) می‌شود. تابلوهای دیواری خود به دو نوع روکار (نصب روی سطح دیوار) و توکار (نصب داخل دیوار) تقسیم می‌شوند.

در ادامه، به معرفی و بررسی دقیق‌تر برخی از پرکاربردترین انواع تابلو برق می‌پردازیم.

تابلو برق صنعتی

تابلو برق صنعتی برای استفاده در محیط‌های پرمصرف مانند کارخانه‌ها، کارگاه‌های تولیدی و مراکز صنعتی طراحی شده است. وظیفه‌ی اصلی این تابلوها، کنترل و توزیع برق سه فاز برای راه‌اندازی و حفاظت از ماشین‌آلات سنگین، موتورهای الکتریکی و خطوط تولید است. بدنه‌ی این تابلوها معمولا فلزی و بسیار مقاوم است تا بتواند در شرایط سخت محیطی دوام بیاورد. درون یک تابلو برق صنعتی علاوه بر تجهیزات حفاظتی، قطعات کنترلی پیچیده‌ای مانند کنترل‌کننده‌های منطقی برنامه‌پذیر (PLC) و راه‌اندازهای موتور نیز یافت می‌شود.

تابلو برق خانگی

تابلو برق خانگی که اغلب با نام «جعبه فیوز» نیز شناخته می‌شود، مرکز توزیع برق در یک واحد مسکونی است. این تابلو معمولا ابعاد کوچک‌تری دارد و برق تک فاز ورودی را بین مدارهای مختلف مانند روشنایی، پریزها و وسایل آشپزخانه تقسیم می‌کند. هدف اصلی تابلو برق خانگی تک فاز حفاظت از ساکنین و لوازم برقی در برابر خطراتی مانند اتصال کوتاه و اضافه‌بار است.

تابلو برق سه فاز

برق سه فاز به دلیل توان و پایداری بالاتر، برای مصارف سنگین و صنعتی گزینه‌ی ایده‌آلی به شمار می‌رود. تابلو برق سه فاز وظیفه‌ی توزیع این نوع برق را برای تجهیزاتی مانند موتورهای بزرگ، آسانسورها، پمپ‌های آب و سیستم‌های تهویه‌ی مطبوع مرکزی بر عهده دارد. این تابلوها در محیط‌های صنعتی، تجاری و ساختمان‌های مسکونی بزرگ کاربرد دارند. یک تابلو برق سه فاز ساده ممکن است تنها شامل کلیدهای حفاظتی باشد، در حالی که مدل‌های پیچیده‌تر دارای تجهیزات کنترلی پیشرفته هستند.

تابلو برق ساختمان

عبارت تابلو برق ساختمان به کل سیستم توزیع برق یک مجتمع مسکونی یا تجاری اشاره دارد که خود از چندین تابلوی زیرمجموعه تشکیل شده است:

  • تابلو اصلی (MDP): این تابلو که به آن تابلوی کنتور نیز می‌گویند، در ورودی ساختمان نصب می‌شود و برق اصلی را از شرکت توزیع دریافت می‌کند.
  • تابلو مشاعات (GP): برق مورد نیاز فضاهای مشترک مانند راه‌پله، پارکینگ، موتورخانه و آسانسور از این تابلو تامین می‌شود.
  • تابلو واحدها (DP): هر واحد مسکونی یا تجاری دارای یک تابلوی مجزاست که برق داخلی آن واحد را مدیریت می‌کند.
  • تابلو برق آسانسور: به دلیل اهمیت و مصرف بالای آسانسور، معمولا یک تابلوی اختصاصی برای آن در نظر گرفته می‌شود.

تفاوت‌های کلیدی در کاربرد خانگی و ساختمانی

نکته‌ی مهم این است که تابلو برق خانگی در واقع یکی از اجزای سیستم تابلو برق ساختمان به شمار می‌رود. تابلوی خانگی تنها به یک واحد خدمت‌رسانی می‌کند، در حالی که سیستم تابلوهای ساختمان، زیرساخت الکتریکی کل مجموعه را مدیریت کرده و ارتباط بین بخش‌های مختلف را برقرار می‌سازد.

تابلو برق پلاستیکی

تابلو برق پلاستیکی جایگزینی مدرن برای تابلوهای فلزی سنتی است که از موادی مانند پلی‌کربنات یا ABS ساخته می‌شود. این تابلوها مزایای قابل توجهی دارند؛ از جمله وزن سبک، مقاومت کامل در برابر زنگ‌زدگی و خوردگی و عایق بودن بدنه که ایمنی را افزایش می‌دهد. با این حال، مقاومت فیزیکی و مقاومت در برابر آتش‌سوزی در آن‌ها کمتر از مدل‌های فلزی است. از تابلو برق پلاستیکی بیشتر در مصارف خانگی، صنایع غذایی و دارویی و پروژه‌های روشنایی فضای باز استفاده می‌شود.

تابلو برق ساده

همان‌طور که از نامش پیداست، تابلو برق ساده ساختاری ابتدایی دارد و برای کاربردهای محدود طراحی شده است. این تابلوها معمولا فقط شامل تجهیزات ضروری مانند یک کلید اصلی و چند کلید مینیاتوری برای مدارهای روشنایی و پریزها هستند و فاقد هرگونه سیستم کنترلی پیچیده می‌باشند. از این نوع تابلو در خانه‌های کوچک، مغازه‌ها یا برای تغذیه‌ی یک بخش خاص از یک سیستم بزرگ‌تر استفاده می‌شود.

تابلو برق چنج اور

تابلو برق چنج اور (Changeover) یا ATS (Automatic Transfer Switch)، یک راهکار حیاتی برای مدیریت منابع تغذیه‌ی برق است. وظیفه‌ی اصلی این تابلو، جابه‌جایی خودکار یا دستی بین دو منبع برق مجزا، معمولا برق شهری و یک منبع پشتیبان مانند دیزل ژنراتور یا UPS است.

تضمین تداوم برق در شرایط اضطراری

استفاده از تابلو برق چنج اور در مکان‌های حساس مانند بیمارستان‌ها، مراکز داده، بانک‌ها و حتی ساختمان‌های مسکونی بزرگ، تضمین‌کننده‌ی تداوم فعالیت‌های حیاتی در زمان قطعی برق است و از بروز خسارت‌های مالی و اختلال در خدمات جلوگیری می‌کند. این تابلوها به دو شکل دستی (توسط اپراتور) و اتوماتیک (که به طور هوشمند قطعی برق را تشخیص داده و منبع را جابه‌جا می‌کند) موجود هستند.

تابلو برق کارگاهی

تابلو برق کارگاهی یک واحد توزیع برق موقت، مقاوم و قابل حمل است که برای استفاده در سایت‌های ساختمانی، پروژه‌های عمرانی یا رویدادهای فضای باز طراحی می‌شود. این تابلوها باید بدنه‌ای بسیار مقاوم در برابر ضربه، گرد و غبار و رطوبت داشته باشند و معمولا مجهز به انواع پریزهای تک فاز و سه فاز برای اتصال ابزارهای مختلف هستند. ایمنی در این تابلوها حرف اول را می‌زند و به همین دلیل از تجهیزات حفاظتی کامل در آن‌ها استفاده می‌شود.

تابلو برق کوچک

تابلو برق کوچک یک اصطلاح کلی برای هر نوع تابلوی برق با ابعاد فشرده است. این دسته می‌تواند شامل یک جعبه تقسیم ساده برای انشعاب‌گیری سیم‌ها، یک جعبه فیوز مینیاتوری برای یک واحد کوچک، یا یک تابلوی کنترل برای یک دستگاه خاص باشد. کاربرد اصلی این تابلوها، توزیع برق در مقیاس محدود یا ایزوله کردن یک مدار خاص از بقیه‌ی سیستم است.

تابلو برق ستاره مثلث

تابلو برق ستاره مثلث یک نوع تابلوی راه‌انداز تخصصی برای موتورهای الکتریکی سه فاز با توان بالا است. موتورهای بزرگ در لحظه‌ی شروع به کار، جریانی چند برابر جریان نامی خود از شبکه می‌کشند که این امر می‌تواند باعث افت ولتاژ شدید در شبکه و وارد آمدن فشار به سیم‌پیچ‌های موتور شود.

راهکاری برای راه‌اندازی نرم موتورهای بزرگ

این تابلو با یک راهکار هوشمندانه این مشکل را حل می‌کند. به جای شروع ناگهانی با تمام قدرت، تابلو برق ستاره مثلث موتور را در دو مرحله راه‌اندازی می‌کند. ابتدا موتور در حالت «ستاره» شروع به کار می‌کند که جریان و گشتاور کمتری نیاز دارد. پس از چند ثانیه که موتور به دور مناسب رسید، مدار به صورت خودکار به حالت «مثلث» تغییر وضعیت می‌دهد تا موتور با تمام قدرت به کار خود ادامه دهد. این راه‌اندازی نرم، عمر موتور را افزایش داده و پایداری شبکه برق را حفظ می‌کند.

تابلو برق ماینر

با گسترش استخراج ارزهای دیجیتال، نیاز به تجهیزات تخصصی نیز افزایش یافته است. تابلو برق ماینر یک نمونه‌ی بارز از این تجهیزات است که به طور ویژه برای تامین برق مزارع (فارم‌های) استخراج طراحی شده است. این تابلوها برای تحمل بارهای سنگین و مداوم ساخته شده‌اند و مجهز به سیستم‌های حفاظتی پیشرفته در برابر نوسانات ولتاژ هستند. از ویژگی‌های مهم تابلو برق ماینر می‌توان به قابلیت کنترل و نظارت از راه دور، امکان اتصال به سیستم‌های خنک‌کننده و توزیع متوازن بار بین فازها اشاره کرد.

تابلو برق هوشمند

تابلو برق هوشمند نسل جدید تابلوهای توزیع برق است که با سیستم‌های مدیریت ساختمان (BMS) و خانه‌های هوشمند یکپارچه می‌شود. این تابلوها فراتر از توزیع و حفاظت عمل کرده و به یک مرکز مدیریت انرژی تبدیل شده‌اند.

بهینه‌سازی مصرف با مدیریت هوشمند

با استفاده از تابلو برق هوشمند، کاربر می‌تواند از طریق یک اپلیکیشن روی تلفن همراه، تک‌تک مدارهای برق ساختمان را از راه دور کنترل و نظارت کند. این تابلوها قابلیت‌هایی مانند مشاهده‌ی دقیق میزان مصرف انرژی هر دستگاه، برنامه‌ریزی برای خاموش کردن خودکار وسایل غیرضروری و دریافت هشدار در صورت بروز مشکل را ارائه می‌دهند. این سطح از کنترل، منجر به بهینه‌سازی مصرف انرژی، کاهش هزینه‌ها و افزایش چشمگیر ایمنی می‌شود.

طراحی و ساخت تابلو برق

ساخت تابلو برق یک فرآیند مهندسی دقیق و چندمرحله‌ای است که نیازمند دانش فنی، رعایت استانداردها و دقت بالا است. این فرآیند صرفا مونتاژ چند قطعه نیست، بلکه شامل تحلیل، طراحی و تست‌های پیچیده برای اطمینان از عملکرد ایمن و قابل اعتماد محصول نهایی است.

  1. تحلیل نیاز و بار: اولین گام، شناخت دقیق نیازهای پروژه است. مهندسان لیستی از تمام مصرف‌کننده‌ها تهیه کرده، توان مصرفی هر یک را محاسبه می‌کنند و ظرفیت کل مورد نیاز برای تابلو را برآورد می‌کنند.
  2. طراحی نقشه: بر اساس تحلیل بار، نقشه‌های الکتریکی دقیق، مانند «نقشه‌ی تک‌خطی»، توسط مهندسان طراح ترسیم می‌شود. این نقشه‌ها نحوه‌ی اتصال تمام قطعات و منطق کنترل را مشخص می‌کنند.
  3. انتخاب تجهیزات: با نهایی شدن نقشه‌ها، لیست دقیقی از تمام قطعات مورد نیاز تهیه می‌شود. انتخاب تجهیزات، باید از برندهای معتبر و استاندارد صورت گیرد تا کیفیت و طول عمر تابلو تضمین شود.
  4. مونتاژ و سیم‌کشی: در این مرحله که به آن مونتاژ تابلو برق صنعتی نیز گفته می‌شود، تکنسین‌های ماهر قطعات را بر اساس نقشه نصب و فرآیند سیم‌کشی را با دقت بالا انجام می‌دهند.
  5. تست و کنترل کیفیت: پس از اتمام مونتاژ، تابلو به واحد کنترل کیفیت منتقل می‌شود تا تست‌های متعددی از جمله تست عایقی و تست عملکرد روی آن انجام شود.

پیروی از اصول مهندسی

فرآیند طراحی تابلو برق به شدت تحت نظارت استانداردهای ملی و بین‌المللی (مانند IEC 61439) قرار دارد. این استانداردها جزئیاتی از قبیل حداقل ضخامت ورق فلزی، نوع رنگ‌آمیزی و فواصل ایمن بین قطعات را تعیین می‌کنند. پایبندی به این استانداردها برای تضمین ایمنی و عملکرد صحیح سیستم، یک ضرورت انکارناپذیر است.

انواع فیوز در تابلو برق

یکی از حیاتی‌ترین وظایف هر تابلو برق، حفاظت از مدارهاست. این وظیفه عمدتا بر عهده‌ی قطعاتی به نام فیوز و کلیدهای حفاظتی است. در صورت بروز اضافه‌بار یا اتصال کوتاه، پیش از آنکه به تجهیزات اصلی آسیبی برسد، این قطعات عمل کرده و با قطع جریان، از بروز خسارت یا آتش‌سوزی جلوگیری می‌کنند. در ادامه با انواع فیوز در تابلو برق آشنا می‌شویم:

  • فیوز ذوب‌شونده (Fuse): قدیمی‌ترین نوع وسیله‌ی حفاظتی که درون آن یک سیم نازک قرار دارد که با عبور جریان بیش از حد، ذوب شده و مدار را قطع می‌کند و پس از هر بار عمل کردن، باید تعویض شود.
  • کلید مینیاتوری (MCB): این قطعه، استاندارد مدرن در تابلوهای مسکونی و تجاری است. این کلید یک کلید خودکار است که در زمان خطا، «قطع می‌کند» (Trip) و می‌توان پس از رفع مشکل، به سادگی آن را دوباره وصل کرد. این کلیدها بر اساس سرعت واکنش به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند (تیپ B، C و D).
  • فیوز HRC (High-Rupturing Capacity): این فیوزها که به فیوزهای کاردی نیز معروف هستند، برای کاربردهای صنعتی سنگین طراحی شده‌اند و قادرند انرژی بسیار بالای ناشی از یک اتصال کوتاه شدید را با ایمنی کامل قطع کنند.
  • کلید محافظ جان (RCD): این کلید وظیفه‌ی تشخیص جریان‌های نشتی بسیار کوچک (مثلا جریانی که از بدن انسان عبور می‌کند) را دارد. در صورت تشخیص چنین نشتی، این کلید در کسری از ثانیه برق را قطع کرده و از برق‌گرفتگی‌های مرگبار جلوگیری می‌کند.

نکات طلایی نصب تابلو برق

نصب تابلو برق مرحله‌ای به همان اندازه‌ی طراحی و ساخت، حساس و حیاتی است. نصب نادرست می‌تواند تمام زحمات مراحل قبل را از بین ببرد و خطرات جدی ایجاد کند. در ادامه به چند نکته‌ی کلیدی برای نصب استاندارد و ایمن اشاره می‌کنیم:

  • انتخاب محل مناسب: تابلو باید در مکانی خشک، با تهویه‌ی مناسب، دور از لوله‌های آب و گاز و مواد قابل اشتعال نصب شود. دسترسی به آن باید آسان باشد و فضای کافی در مقابل آن برای کار وجود داشته باشد.
  • رعایت ارتفاع استاندارد: محور افقی تابلو باید در ارتفاع مناسبی (معمولا ۱۶۰ تا ۱۷۰ سانتی‌متر) از کف تمام‌شده نصب شود تا همه‌ی افراد به راحتی به کلیدها دسترسی داشته باشند.
  • اهمیت حیاتی اتصال به زمین (ارت): این مهم‌ترین نکته‌ی ایمنی است. بدنه‌ی فلزی تمام تابلوها باید به وسیله‌ی یک سیم مناسب (سیم ارت) به سیستم اتصال به زمین ساختمان متصل شود تا از خطر برق‌گرفتگی جلوگیری شود.
  • سیم‌کشی منظم و برچسب‌گذاری واضح: تمام سیم‌ها باید به صورت منظم سیم‌کشی شوند و هر کلید مینیاتوری باید به وضوح برچسب‌گذاری شود تا مشخص باشد کدام مدار را کنترل می‌کند.
  • تجهیزات ایمنی جانبی: نصب یک کپسول آتش‌نشانی مناسب (مانند CO2) در نزدیکی تابلو برق الزامی است. همچنین استفاده از کف‌پوش عایق در مقابل تابلوهای برق، سطح ایمنی را بالاتر می‌برد.

لیست قیمت تابلو برق

قیمت تابلو برق یک عدد ثابت نیست و به عوامل متعددی بستگی دارد. پیش از ارائه‌ی لیست قیمت، بهتر است با این عوامل آشنا شویم:

  • ابعاد و جنس بدنه: یک تابلوی ایستاده‌ی بزرگ قیمت بسیار بالاتری از یک جعبه فیوز پلاستیکی کوچک دارد.
  • تجهیزات داخلی: برند و کیفیت قطعات داخلی (کلیدها، کنتاکتورها و...) تاثیر مستقیم بر قیمت تابلو برق صنعتی سه فاز و سایر انواع آن دارد.
  • پیچیدگی و نوع تابلو: یک تابلوی ساده‌ی توزیع، ارزان‌تر از یک تابلو برق با مدار فرمان پیچیده است.
  • تک فاز یا سه فاز بودن: تابلوهای سه فاز به دلیل نیاز به تجهیزات بیشتر، معمولا گران‌تر هستند.

در ادامه، سه جدول برای ارائه‌ی دیدگاهی کلی از هزینه‌های مرتبط با تابلو برق در سال ۱۴۰۴ ارائه شده است. توجه داشته باشید که این قیمت‌ها تخمینی هستند و ممکن است بر اساس شرایط بازار و مشخصات دقیق پروژه تغییر کنند.

حدود قیمت انواع بدنه تابلو برق در سال ۱۴۰۴ (بدون تجهیزات)

نوع تابلو

ابعاد (عرض×ارتفاع×عمق) به سانتی‌متر

حدود قیمت (تومان)

تابلو مینیاتوری پلاستیکی توکار (۸ فیوز)

۲۰×۲۵×۱۰

۱۸۰,۰۰۰ تا ۳۵۰,۰۰۰

تابلو برق پلاستیکی روکار (درب شفاف)

۳۰×۴۰×۱۷

۵۰۰,۰۰۰ تا ۸۰۰,۰۰۰

تابلو برق فلزی روکار

۴۰×۶۰×۲۰

۹۰۰,۰۰۰ تا ۱,۵۰۰,۰۰۰

تابلو برق فلزی روکار

۶۰×۸۰×۲۵

۲,۱۰۰,۰۰۰ تا ۳,۵۰۰,۰۰۰

تابلو برق فلزی روکار

۸۰×۱۰۰×۳۰

۳,۴۰۰,۰۰۰ تا ۵,۱۰۰,۰۰۰

تابلو برق فلزی ایستاده (تک سلول)

۶۰×۲۱۰×۶۰

از ۳۳,۰۰۰,۰۰۰ به بالا

دستمزد نصب و مونتاژ تابلو برق در سال ۱۴۰۴

شرح خدمات

واحد

دستمزد تخمینی (تومان)

نصب جعبه فیوز مینیاتوری یک ردیفه (تا ۱۲ فیوز)

عدد

۱۴۰,۰۰۰ تا ۲۲۰,۰۰۰

نصب جعبه فیوز مینیاتوری دو ردیفه

عدد

۱۷۰,۰۰۰ تا ۲۸۰,۰۰۰

نصب تابلو برق توکار (بدون سربندی)

عدد

۴۰۰,۰۰۰ تا ۸۰۰,۰۰۰

تعویض یک فیوز مینیاتوری تک فاز

عدد

۲۰۰,۰۰۰ تا ۳۰۰,۰۰۰

سربندی هر خط تک فاز در تابلو

عدد

۶۰,۰۰۰ تا ۹۰,۰۰۰

سربندی هر خط سه فاز در تابلو

عدد

۸۵,۰۰۰ تا ۱۳۰,۰۰۰

ساخت و نصب تابلو برق تک فاز ساده

دستگاه

۱,۰۰۰,۰۰۰ تا ۲,۹۰۰,۰۰۰

ساخت و نصب تابلو برق سه فاز ساده

دستگاه

۲,۰۰۰,۰۰۰ تا ۴,۰۰۰,۰۰۰

بازدید و کارشناسی اولیه

جلسه

۳۵۰,۰۰۰ تا ۵۰۰,۰۰۰

قیمت تخمینی تابلوهای برق خاص و آماده در سال ۱۴۰۴

نوع تابلو خاص

مشخصات کلیدی

حدود قیمت (تومان)

تابلو برق ماینر (۴ ظرفیتی)

سه فاز، با کنترلر پیامکی و محافظ

۱۲,۰۰۰,۰۰۰ تا ۱۵,۰۰۰,۰۰۰

تابلو برق چنج اور اتوماتیک

تک فاز، ۳۲ آمپر

۵,۵۰۰,۰۰۰ تا ۷,۵۰۰,۰۰۰

تابلو برق چنج اور اتوماتیک

سه فاز، ۱۶۰ آمپر

از ۹۰,۰۰۰,۰۰۰ به بالا

تابلو برق ستاره مثلث

برای موتور ۷.۵ کیلووات (۱۰ اسب بخار)

۸,۰۰۰,۰۰۰ تا ۱۱,۰۰۰,۰۰۰

تابلو برق آسانسور

سه فاز، ۳۲ آمپر

۱,۰۰۰,۰۰۰ تا ۱,۸۰۰,۰۰۰

تابلو کنترل پمپ آبرسانی

تک فاز، با محافظ

۳,۰۰۰,۰۰۰ تا ۴,۵۰۰,۰۰۰

جمع‌بندی

تابلو برق یک جزء اساسی و غیرقابل حذف در تمامی سیستم‌های الکتریکی مدرن است که نقشی سه‌گانه در توزیع، کنترل و حفاظت ایفا می‌کند. همان‌طور که دیدیم، این تجهیزات در انواع بسیار متنوعی، از جعبه فیوزهای ساده‌ی خانگی گرفته تا تابلوهای کنترل صنعتی پیچیده و سیستم‌های مدیریت انرژی هوشمند، طراحی و ساخته می‌شوند که هر یک برای کاربرد خاصی بهینه شده‌اند. درک صحیح از انواع تابلوها و اجزای آن‌ها، به انتخاب راهکاری متناسب با نیاز هر پروژه کمک می‌کند. در نهایت، باید به خاطر داشت که طراحی اصولی، ساخت تابلو برق بر پایه‌ی استانداردها و نصب تابلو برق توسط افراد متخصص، سه رکن اصلی برای تضمین عملکرد ایمن، پایدار و طولانی‌مدت هر سیستم الکتریکی به شمار می‌روند.

سوالات متداول

تفاوت اصلی تابلو برق خانگی و صنعتی در چیست؟

تفاوت اصلی در نوع و میزان بار مصرفی است. تابلوهای خانگی معمولا برای بارهای سبک و تک فاز طراحی می‌شوند و بر حفاظت افراد تمرکز دارند، در حالی که تابلوهای صنعتی برای مدیریت بارهای سنگین و سه فاز ساخته شده و شامل تجهیزات کنترلی پیچیده‌تری برای ماشین‌آلات هستند.

چرا اتصال تابلو برق به سیستم ارت (زمین) ضروری است؟

اتصال بدنه فلزی تابلو به سیستم ارت، یک اقدام ایمنی حیاتی است. در صورت بروز هرگونه اتصالی و برق‌دار شدن بدنه، جریان خطا به جای عبور از بدن فرد، از طریق سیم ارت به زمین منتقل شده و فیوز مربوطه قطع می‌شود. این کار از بروز شوک‌های الکتریکی مرگبار جلوگیری می‌کند.

وظیفه تابلو برق ستاره مثلث چیست؟

این تابلو برای راه‌اندازی نرم موتورهای الکتریکی بزرگ سه فاز به کار می‌رود. با کاهش جریان راه‌اندازی اولیه موتور در حالت ستاره و سپس تغییر به حالت مثلث برای رسیدن به قدرت کامل، از وارد آمدن شوک الکتریکی به شبکه و فشار مکانیکی به موتور جلوگیری کرده و عمر دستگاه را افزایش می‌دهد.

تابلو برق هوشمند چه مزایایی نسبت به مدل‌های سنتی دارد؟

تابلوهای هوشمند علاوه‌بر وظایف حفاظتی، امکان کنترل و نظارت از راه دور بر تمامی مدارهای برق را از طریق اپلیکیشن فراهم می‌کنند. این ویژگی به بهینه‌سازی مصرف انرژی، کاهش هزینه‌های برق، برنامه‌ریزی هوشمند و افزایش سطح ایمنی و راحتی کاربر منجر می‌شود.

انتخاب موقعیت مکانی