درب اتوماتیک؛ انواع شیشه‌ای و برقی، خرید و قیمت

ورود به عصر جدید معماری و ساختمان‌سازی، تغییرات چشمگیری در نحوه‌ی تعامل ما با محیط‌های پیرامونی ایجاد کرده است و بی‌شک یکی از تاثیرگذارترین این تغییرات، تحول در ورودی ساختمان‌ها با ظهور تکنولوژی درب اتوماتیک است. این فناوری که امروزه به بخشی جدایی‌ناپذیر از زندگی مدرن شهری تبدیل شده، فراتر از یک ابزار برای راحتی عبور و مرور، راهکاری هوشمندانه برای جلوگیری از اتلاف انرژی، مدیریت ترافیک انسانی و ارتقای سطح بهداشت عمومی به شمار می‌آید. اهمیت این سازه‌های مدرن زمانی مشخص می‌شود که بدانیم ورودی هر ساختمان، نخستین نقطه تماس مراجعین با آن فضاست و عملکرد روان و بی‌صدای این سیستم می‌تواند حس امنیت و خوش‌آمدگویی را به بهترین شکل منتقل کند. در این نوشتار جامع، قصد داریم تمامی جوانب فنی، مدل‌های متنوع، نکات کلیدی در انتخاب و خرید و همچنین برآورد هزینه‌های نصب و راه‌اندازی این سیستم‌ها را در سال ۱۴۰۴ بررسی کنیم تا راهنمای کاملی برای یک انتخاب هوشمندانه در اختیار داشته باشید.

آشنایی با انواع درب اتوماتیک

برای انتخاب درست و اصولی، شناخت دقیق مدل‌های مختلف سیستم‌های ورودی اهمیت بالایی دارد. این سازه‌ها بر اساس نوع کاربری، مکانیزم حرکتی و فضای مورد نیاز دسته‌بندی می‌شوند. هر کدام از این مدل‌ها ویژگی‌های منحصر‌به‌فردی دارند که آن‌ها را برای شرایط خاصی مناسب می‌سازد. در ادامه به معرفی و بررسی تخصصی انواع این محصول می‌پردازیم.

درب اتوماتیک شیشه ای

پرکاربردترین، محبوب‌ترین و شاید زیباترین نوع ورودی در اماکن عمومی و تجاری، درب اتوماتیک شیشه ای است. این مدل به دلیل زیبایی ظاهری، شفافیت بالا و امکان دید دوطرفه، انتخابی هوشمندانه برای بانک‌ها، فروشگاه‌های زنجیره‌ای، هتل‌ها و بیمارستان‌ها محسوب می‌شود. مکانیزم اصلی این درب‌ها بر پایه حرکت افقی لت‌های شیشه‌ای روی ریل استوار است که توسط یک اپراتور هوشمند کنترل می‌شود. شیشه‌های به کار رفته در این سیستم معمولاً از نوع سکوریت ۱۰ میلی‌متری یا لمینت هستند که علاوه بر زیبایی، ایمنی بسیار بالایی در برابر ضربه و فشار باد دارند. فریم‌های دور شیشه نیز معمولاً از جنس آلومینیوم آنادایز یا استیل ضد‌خش انتخاب می‌شوند تا در برابر شرایط جوی مقاوم باشند.

درب اتوماتیک پارکینگی

مدیریت تردد خودروها در ساختمان‌های مسکونی، اداری و تجاری نیازمند سیستم‌های قدرتمندتری است که تحت عنوان درب اتوماتیک پارکینگ شناخته می‌شوند. این سیستم‌ها باید توانایی جابه‌جایی وزن سنگین درب‌های فلزی را داشته باشند و در برابر شرایط جوی مختلف و سیکل تردد بالا مقاومت کنند. امنیت در این مدل‌ها حرف اول را می‌زند و معمولاً به سیستم‌های ضد برخورد (Anti-Crash) و قفل‌های هوشمند برقی مجهز هستند تا از ورود افراد غیرمجاز جلوگیری شود. این سیستم‌ها می‌توانند به صورت بازویی (برای درب‌های لولایی) یا ریلی (برای درب‌های کشویی) اجرا شوند.

درب اتوماتیک تلسکوپی

یکی از چالش‌های اصلی در ورودی‌های کم‌عرض شهری، کمبود فضای کافی برای باز شدن کامل لت‌ها است. در چنین شرایطی که عرض دهانه ورودی کم است اما نیاز به بازشوی مفید زیادی داریم، درب اتوماتیک تلسکوپی بهترین راهکار مهندسی به شمار می‌آید. در این مکانیزم خلاقانه، لت‌های متحرک به جای اینکه تنها یکی باشند، به صورت لایه‌لایه (معمولاً دو لت متحرک در هر طرف) روی هم قرار می‌گیرند و به یک سمت جمع می‌شوند. این تکنیک باعث می‌شود تا حدود دو‌سوم (۶۶ درصد) عرض دهانه به عنوان فضای بازشو در اختیار عابرین قرار گیرد که بسیار بیشتر از مدل‌های ساده کشویی است که تنها ۵۰ درصد بازشو می‌دهند.

درب اتوماتیک گردان و منحنی

برای ساختمان‌های لوکس، هتل‌های پنج ستاره و مراکز تجاری مجلل که حفظ انرژی و تهویه مطبوع در آن‌ها اولویت نخست است، مدل‌های گردان (Revolving) و منحنی (Curve) گزینه‌هایی بی‌رقیب هستند. درب‌های گردان با ساختار استوانه‌ای خاص خود، همواره ارتباط مستقیم بین هوای داخل و خارج را قطع می‌کنند؛ به این معنی که درب همیشه باز است تا فرد عبور کند، اما هم‌زمان بسته است تا هوا خارج نشود. این ویژگی بیشترین میزان صرفه‌جویی در انرژی را به ارمغان می‌آورد. مدل‌های منحنی نیز با طراحی قوسی یا نیم‌دایره، جلوه‌ای باشکوه و دعوت‌کننده به ورودی ساختمان می‌بخشند و معماری نما را تکمیل می‌کنند.

درب اتوماتیک بازویی

بسیاری از ورودی‌های قدیمی در ساختمان‌ها دارای درب‌های لولایی سنتی هستند که تعویض کامل آن‌ها با سیستم‌های ریلی ممکن است دشوار، هزینه‌بر یا از نظر معماری غیرممکن باشد. در این موارد، استفاده از سیستم درب اتوماتیک بازویی راهگشاست. با نصب یک اپراتور و بازوی مکانیکی در بالای درب موجود، می‌توان آن را بدون نیاز به تخریب، به یک سیستم خودکار تبدیل کرد. این مدل برای ورودی اتاق‌های عمل، ادارات، سرویس‌های بهداشتی عمومی و راهروهای پرتردد کاربرد فراوانی دارد.

درب اتوماتیک تاشو

در مکان‌هایی که عرض ورودی بسیار محدود است (مانند راهروهای بیمارستانی یا آشپزخانه‌های صنعتی) و امکان استفاده از سیستم تلسکوپی هم وجود ندارد (به دلیل نبود فضای جانبی)، مدل‌های تاشو یا اتوبوسی (Folding) وارد میدان می‌شوند. در این حالت، لنگه‌های درب مانند آکاردئون روی هم تا شده و به طرفین جمع می‌شوند تا حداکثر فضای عبور (حدود ۹۰ درصد) را فراهم کنند. سرعت باز و بسته شدن در این مدل بسیار بالاست که خود مزیتی برای حفظ بهداشت و انرژی محسوب می‌شود.

درب اتوماتیک برقی

اصطلاح درب اتوماتیک برقی عنوانی کلی و رایج است که عموم مردم به تمام سیستم‌هایی اطلاق می‌کنند که با نیروی الکتریسیته و موتور کار می‌کنند. این دسته‌بندی علاوه بر موارد فوق، شامل کرکره‌های برقی مغازه‌ها و درب‌های سکشنال زیرسقفی نیز می‌شود که بیشتر جنبه حفاظتی، امنیتی و ضد سرقت دارند و مکانیزم آن‌ها با درب‌های شیشه‌ای متفاوت است.

درب اتوماتیک چگونه کار می‌کند؟

درک دقیق عملکرد درب های اتوماتیک نیازمند شناخت پروسه هماهنگ بین اجزای الکترونیکی و مکانیکی است. فرآیند باز شدن درب با تشخیص حضور فرد یا خودرو آغاز می‌شود. سنسورها یا همان چشمی‌ها، حرکت یا وجود مانع را در محدوده تعیین‌شده تشخیص داده و سیگنالی الکتریکی را به مرکز فرمان (Control Box) ارسال می‌کنند. مرکز فرمان که مغز متفکر و پردازشگر سیستم است، پس از دریافت و تحلیل سیگنال، فرمان حرکت را با ولتاژ مناسب به موتور صادر می‌کند.

موتور الکتریکی با دریافت انرژی، نیروی چرخشی (گشتاور) تولید کرده و آن را از طریق تسمه و هرزگرد (در مدل‌های شیشه‌ای) یا گیربکس و بازو (در مدل‌های پارکینگی) به لت‌های متحرک منتقل می‌کند. هم‌زمان، قطعه‌ای به نام انکودر (Encoder) موقعیت لحظه‌ای درب را با دقت میلی‌متری رصد می‌کند تا سرعت در ابتدا و انتهای مسیر کنترل شود (Soft Start/Stop) و از کوبیده شدن درب به چارچوب جلوگیری گردد. پس از عبور فرد و عدم تشخیص حرکت توسط سنسورها، تایمر فعال شده و فرمان بسته شدن صادر می‌شود.

اجزای درب اتوماتیک

کیفیت، دوام و عملکرد نهایی سیستم مستقیماً به سلامت و کیفیت قطعات تشکیل‌دهنده آن بستگی دارد. هر یک از اجزای زیر نقشی حیاتی و غیرقابل جایگزین در مکانیزم کلی ایفا می‌کنند.

چشمی درب اتوماتیک

یکی از حساس‌ترین و مهم‌ترین بخش‌های ورودی سیستم، چشمی درب اتوماتیک است که وظیفه «دیدن» و تشخیص حضور افراد را بر عهده دارد. این سنسورها معمولاً در دو نوع تکنولوژی مایکروویو (راداری) و مادون قرمز (خطی/اکتیو) تولید می‌شوند. سنسورهای مایکروویو حساسیت بسیار بالایی به هرگونه حرکت دارند و ناحیه وسیعی را پوشش می‌دهند، در حالی که سنسورهای مادون قرمز بیشتر برای تشخیص حضور ثابت و ایمنی (جلوگیری از برخورد درب با فرد ایستاده بین لت‌ها) کاربرد دارند. سنسورهای ترکیبی مدرن، هر دو قابلیت را به صورت هم‌زمان ارائه می‌دهند تا ایمنی و کارایی به حداکثر برسد.

جک درب اتوماتیک

در سیستم‌های پارکینگی لولایی، جک درب اتوماتیک عامل اصلی تولید نیرو و حرکت است. این جک‌ها بر اساس ساختار داخلی در دو نوع الکترومکانیک و هیدرولیک عرضه می‌شوند. مدل‌های الکترومکانیک که با چرخ‌دنده کار می‌کنند، برای تردد‌های متوسط و ساختمان‌های مسکونی تا ۲۰ واحد مناسب و اقتصادی هستند. در مقابل، جک‌های هیدرولیک که با فشار روغن کار می‌کنند، به دلیل قدرت بسیار بالا، استهلاک کم و عدم داغ شدن در ترافیک سنگین، برای مجتمع‌های بزرگ و درب‌های سنگین صنعتی پیشنهاد می‌شوند.

اپراتور و موتور

اپراتور مجموعه‌ای شامل موتور، مرکز فرمان، تسمه، هرزگرد، ترانس و باتری پشتیبان است که معمولاً در داخل یک کاور آلومینیومی در بالای درب نصب می‌شود. قلب تپنده این مجموعه موتور است. موتورهای براشلس (Brushless) ساخت آلمان (مانند برند دانکر) یا مدل‌های باکیفیت تحت لیسانس، به دلیل حذف ذغال، عملکرد بی‌صدا، عدم تولید گرما و طول عمر بالا، گزینه‌های محبوبی در بازار حرفه‌ای هستند.

نقش تسمه و هرزگرد

در سیستم‌های اسلایدینگ، انتقال نیرو از موتور به لت‌ها توسط تسمه تایمینگ انجام می‌شود. کیفیت تسمه و رگلاژ صحیح هرزگرد، تاثیر مستقیمی بر روانی حرکت و بی‌صدا بودن درب دارد. استفاده از تسمه‌های نخ‌دار یا سیم‌دار مانع از کش‌آمدن تسمه در طول زمان می‌شود.

نگاهی به تنظیمات درب اتوماتیک

نصب سخت‌افزاری دقیق تنها نیمی از راه است؛ عملکرد مطلوب و دلپذیر دستگاه در گرو تنظیمات دقیق نرم‌افزاری است. تنظیمات صحیح می‌تواند عمر مفید دستگاه را تا چندین سال افزایش دهد و تجربه کاربری بهتری ایجاد کند.

تنظیمات درب اتوماتیک شیشه ای

در بخش تنظیمات درب اتوماتیک شیشه ای، پارامترهای مختلفی قابل تغییر و شخصی‌سازی هستند. سرعت باز شدن (Opening Speed) معمولاً روی حالت سریع تنظیم می‌شود تا ترافیک انسانی پشت درب ایجاد نشود و افراد معطل نمانند، اما سرعت بسته شدن (Closing Speed) برای رعایت ایمنی و جلوگیری از حوادث، پایین‌تر در نظر گرفته می‌شود. همچنین می‌توان زمان باز ماندن درب (Hold Open Time) را تنظیم کرد؛ برای مثال در مکان‌هایی که افراد مسن یا معلولین تردد دارند، این زمان افزایش می‌یابد تا فرصت کافی برای عبور وجود داشته باشد. حساسیت سنسورها نیز باید به گونه‌ای تنظیم شود که به حرکات غیرضروری (مثل حرکت برگ درختان) واکنش نشان ندهد.

حالت‌های زمستانی و تابستانی

یکی از قابلیت‌های بسیار کاربردی در کنترل‌باکس‌های پیشرفته، امکان تعریف حالت زمستانی (Winter Mode) است. با فعال‌سازی این حالت در فصول سرد سال یا روزهای طوفانی، درب تنها به اندازه نیمی از عرض دهانه یا کمتر باز می‌شود. این ویژگی ساده اما هوشمندانه، مانع از هدررفت گرمای داخل ساختمان شده و در مصرف انرژی صرفه‌جویی قابل توجهی می‌کند.

ابعاد درب‌های اتوماتیک

طراحی و ساخت درب باید کاملاً متناسب با ابعاد دهانه ورودی و استانداردهای معماری ساختمان باشد. عدم رعایت تناسب بین وزن شیشه، ابعاد فریم و قدرت موتور، منجر به فشار مضاعف و خرابی زودرس سیستم خواهد شد.

ابعاد درب اتوماتیک یاران

تولیدکنندگان مطرح داخلی نظیر شرکت یاران، استانداردهای مشخصی برای محصولات و قطعات خود دارند. ابعاد درب اتوماتیک یاران و سایر برندهای معتبر معمولاً بر اساس عرض دهانه و ارتفاع سقف تعیین می‌شود. ارتفاع استاندارد برای عبور مفید معمولاً بین ۲۲۰ تا ۲۴۰ سانتی‌متر در نظر گرفته می‌شود. عرض دهانه نیز بسته به نوع سیستم انتخابی (اسلایدینگ ساده یا تلسکوپی) متغیر است. برای مثال در دهانه‌هایی با عرض زیر ۲ متر، استفاده از سیستم‌های تلسکوپی برای دریافت بازشوی مفیدتر اکیداً توصیه می‌شود، زیرا سیستم اسلایدینگ فضای عبور خیلی تنگی ایجاد خواهد کرد.

تفاوت درب اتوماتیک و نیمه اتوماتیک آسانسور

در صنعت ساختمان و آسانسور، درب‌ها نقش کلیدی در ایمنی مسافران دارند و نباید با درب‌های ورودی ساختمان اشتباه گرفته شوند. درک تفاوت درب اتوماتیک و نیمه اتوماتیک آسانسور برای سازندگان و مالکان ساختمان ضروری است.

در سیستم‌های نیمه اتوماتیک، درب طبقات از نوع لولایی ساده است و باید توسط کاربر با نیروی دست باز شود، اما درب کابین (اگر وجود داشته باشد) ممکن است اتوماتیک یا اتوبوسی باشد. این سیستم‌ها قدیمی‌تر و ارزان‌تر هستند. اما در سیستم تمام اتوماتیک که امروزه استاندارد اصلی ساختمان‌های مدرن است، هم درب طبقه و هم درب کابین به صورت کاملاً خودکار و هماهنگ با هم باز و بسته می‌شوند. درب اتوماتیک آسانسور علاوه بر راحتی و سرعت عمل بیشتر، ایمنی بسیار بالاتری دارد و با مکانیزم‌های قفل پیشرفته، از سقوط افراد به داخل چاهک در صورت نبود کابین جلوگیری می‌کند. مکانیزم بازشوی این درب‌ها می‌تواند تلسکوپی (جمع شدن به یک سمت) یا سانترال (باز شدن از وسط به طرفین) باشد.

بهترین مارک درب اتوماتیک ایرانی و خارجی

بازار ایران در حال حاضر ترکیبی از برندهای باکیفیت داخلی و محصولات وارداتی است. انتخاب برند مناسب بستگی مستقیمی به بودجه پروژه، میزان تردد روزانه و حساسیت کاربری دارد.

برندهای معتبر خارجی

در میان برندهای خارجی، محصولات اروپایی همچنان پیشتاز کیفیت و تکنولوژی هستند. برندهایی مانند فک (FAAC) ایتالیا، زیمنس و دانکر آلمان، بی‌اف‌تی (BFT) و بنینکا از جمله نام‌های شناخته شده هستند که طول عمر بسیار بالایی دارند و برای مکان‌های پرتردد مثل بیمارستان‌ها و فرودگاه‌ها پیشنهاد می‌شوند. البته قیمت این محصولات به دلیل نرخ ارز بسیار بالاتر است.

برندهای موفق ایرانی

خوشبختانه در سال‌های اخیر تولیدکنندگان داخلی با مهندسی معکوس و بومی‌سازی تکنولوژی، پیشرفت چشمگیری داشته‌اند. نام‌هایی که در بازار ایران اعتماد مشتریان را جلب کرده‌اند، محصولاتی رقابتی و باکیفیت ارائه می‌دهند. به عنوان مثال، هنگام تحقیق در بازار ممکن است با نام‌هایی همچون درب اتوماتیک افرا، آریو یا درب اتوماتیک یاران برخورد کنید که از تولیدکنندگان و تأمین‌کنندگان مطرح قطعات و سیستم‌های ورودی هستند. همچنین برندهایی نظیر سیماران، یال و دنا در زمینه جک‌های پارکینگی سهم بزرگی از بازار را در اختیار دارند و خدمات پس از فروش آن‌ها مزیت بزرگی نسبت به مدل‌های خارجی فاقد گارانتی است.

خرابی درب اتوماتیک

هر سیستم مکانیکی و الکترونیکی، هرچقدر هم که باکیفیت باشد، پس از مدتی کارکرد مداوم ممکن است دچار استهلاک یا خرابی شود. آشنایی با علائم اولیه خرابی می‌تواند از بروز خسارات سنگین به موتور جلوگیری کند.

خرابی درب اتوماتیک شیشه ای

شایع‌ترین موارد و علائم خرابی درب اتوماتیک شیشه ای شامل خارج شدن لت‌ها از ریل (معمولاً به دلیل ضربه فیزیکی)، پارگی یا شل شدن تسمه انتقال قدرت، خرابی سنسورها و یا مشکلات برد فرمان است. اگر درب با صدای ناهنجار (جیرجیر یا تق‌تق) حرکت می‌کند یا حرکت آن پله‌پله شده است، احتمالاً گرد و غبار زیادی روی ریل نشسته یا غلطک‌ها (هنگرها) فرسوده شده‌اند. همچنین اگر درب خود به خود باز و بسته می‌شود (عملکرد شبح)، ممکن است حساسیت چشمی درب اتوماتیک بیش از حد زیاد باشد یا نور مستقیم و شدید خورشید باعث اختلال در دید سنسور شده باشد.

برای رفع اصولی این مشکلات، استفاده از خدمات درب اتوماتیک توسط تکنسین‌های مجرب و دوره دیده الزامی است. دستکاری افراد غیرمتخصص نه تنها مشکل را حل نمی‌کند، بلکه می‌تواند منجر به سوختن موتور گران‌قیمت دستگاه یا شکستن شیشه‌های سکوریت شود.

لیست قیمت درب اتوماتیک

هزینه نهایی تمام‌شده برای این سیستم‌ها به عوامل متعددی از جمله برند موتور و اپراتور، نوع و رنگ فریم، متراژ و نوع شیشه و اجرت نصب بستگی دارد. با توجه به نوسانات بازار ارز، ارائه قیمت دقیق و ثابت دشوار است اما در ادامه جداول حدود قیمت‌ها برای سال ۱۴۰۴ جهت برآورد هزینه آورده شده است.

محاسبه قیمت درب اتوماتیک شیشه ای

برای محاسبه قیمت درب اتوماتیک شیشه ای، فرمول کلی شامل جمع هزینه پکیج اپراتور (موتور، کنترل باکس، ریل و کاور)، قیمت شیشه سکوریت بر اساس متر مربع، هزینه فریم (آلومینیوم رنگی یا استیل) به صورت شاخه‌ای یا پکیج و در نهایت هزینه حمل و نصب است. معمولاً شیشه‌های سوپر کلیر و فریم‌های استیل طلایی آینه‌ای قیمت بالاتری نسبت به مدل‌های ساده دارند. بسیاری از خریداران برای داشتن معیار مقایسه، قیمت شرکت‌های مختلف را استعلام می‌کنند؛ مثلاً جستجوی قیمت درب اتوماتیک شیشه ای آچیلان در یا سایر شرکت‌های بزرگ می‌تواند بازه قیمتی بازار را مشخص کند.

قیمت درب اتوماتیک پارکینگ

در بخش پارکینگی، قیمت درب اتوماتیک پارکینگ بیشتر تابع نوع جک (ایرانی، چینی یا ایتالیایی) و وزن درب است. جک‌های ایرانی قیمتی اقتصادی‌تر دارند و برای ساختمان‌های مسکونی معمولی کاملاً پاسخگو هستند، اما برای درب‌های بسیار سنگین باید هزینه بیشتری برای جک‌های هیدرولیک خارجی پرداخت کرد.

خرید درب اتوماتیک شیشه ای

هنگام خرید درب اتوماتیک شیشه ای، تنها به قیمت پایین توجه نکنید. گارانتی معتبر شرکتی، در دسترس بودن قطعات یدکی، خدمات پس از فروش واقعی و کیفیت نصب اهمیت بسیار بالایی دارند. یک نصب غیراصولی می‌تواند بهترین موتور آلمانی را در کمتر از یک سال مستهلک کند.

جدول ۱: حدود قیمت پکیج درب اتوماتیک شیشه‌ای (برآورد سال ۱۴۰۴)

جدول ۲: قیمت تجهیزات جانبی و خدمات

جدول ۳: قیمت جک‌های پارکینگی

جمع‌بندی

استفاده از درب اتوماتیک در ساختمان‌های امروزی دیگر یک کالای لوکس و تشریفاتی نیست، بلکه ضرورتی انکارناپذیر برای مدیریت هوشمند انرژی، افزایش امنیت و تأمین رفاه ساکنین و مراجعین است. تنوع گسترده مدل‌ها، از درب اتوماتیک تلسکوپی برای فضاهای باریک و خاص گرفته تا درب اتوماتیک شیشه ای اسلایدینگ برای ورودی‌های تجاری پرتردد، دست طراحان و کارفرمایان را برای انتخاب باز گذاشته است. اگرچه هزینه‌های اولیه خرید و نصب این سیستم‌ها ممکن است در نگاه اول قابل توجه به نظر برسد، اما کاهش هزینه‌های سرمایش و گرمایش و استهلاک پایین در درازمدت، این سرمایه‌گذاری را کاملاً توجیه می‌کند. توصیه می‌شود پیش از هرگونه اقدام به خرید، با مشورت متخصصین این حوزه و بررسی دقیق نیازهای ساختمان، بهترین گزینه را از نظر فنی و بودجه انتخاب کنید تا سال‌ها از عملکرد بی‌دغدغه و روان آن بهره‌مند شوید.